Wstęp:
Pacjenci po chirurgicznej rewaskularyzacji serca wymagają okresowej diagnostyki, która pozwoli na wczesne wykrycie zmian zwężających w pomostach naczyniowych. 64-rzędowa tomografi a komputerowa (MSCT) jest nieinwazyjnym badaniem szeroko stosowanym dla obrazowania zmian miażdżycowych w naczyniach wieńcowych.

Cel pracy:
Celem pracy była odległa kliniczna ocena pacjentów leczonych metodą MIDCAB (małoinwazyjna, endoskopowa rewaskularyzacja chirurgiczna) oraz ocena drożności pomostu LIMA-LAD z wykorzystaniem 64-rzędowej tomografii komputerowej.

Materiał i metody:
Przeprowadzono badania u 176 pacjentów (146 mężczyzn, w średnim wieku 54 + 10 lat) operowanych w latach 1999–2001 (średni czas obserwacji 5,5+0,8 lat). Oceniano wystąpienie MACE (major adverse cardiac events) i MAE (major adverse events). U 44 chorych (38 mężczyzn, w średnim wieku 54 + 10 lat) z nawrotem stenokardii wykonano elektrokardiograficzną próbę wysiłkową i badanie MSCT (Toshiba Aquillon), w którym oceniano drożność pomostu LIMA-LAD.

Wyniki:
W trakcie obserwacji u 43 pacjentów (24%) wystąpiły zdarzenia MACE i MAE. Sześciu pacjentów (3,4%) zmarło z przyczyn sercowych. u 29 pacjentów (16%) wystąpiły zdarzenia nie związane z zabiegiem MIDCAB. U sześciu pacjentów wystąpił zawał serca, u 25 chorych wykonano przez skórną angioplastykę tętnic wieńcowych (u 4 pacjentów w zakresie LAD, u 2 w zespoleniu LIMA-LAD). W MSCT zamknięcie pomostu LIMA-LAD stwierdzono u 4 chorych, co potwierdzono w badaniu koronarograficznym. Dwóch pacjentów, którzy mieli w wywiadzie PCI LIMA-LAD wykazało w obserwacji odległej prawidłowy przepływ przez zespolenie LIMA-LAD.

Wnioski:
Odległa obserwacja kliniczna pacjentów leczonych EACAB ujawniła stosunkowo dużą ilość zdarzeń naczyniowo-sercowych, nie związanych z techniką chirurgiczną, a z postępem choroby. Nowa generacja wielorzędowej tomografii komputerowej pozwala na precyzyjną, nieinwazyjną ocenę pomostów tętniczych.