Kodeks etyki publikacyjnej

Kodeks etyki wydawniczej „Annales Academiae Medicae Silesiensis”

Redakcja „Annales Academiae Medicae Silesiensis” (dalej AAMS) kieruje się zasadami etyki publikacyjnej zgodnymi z wytycznymi Komitetu ds. Etyki Publikacyjnej (Committee on Publication Ethics – COPE).

I. Polityka redakcyjna
1. Polityka redakcyjna AAMS jest niezależna wobec wpływów komercyjnych oraz Wydawcy.
2. Członkowie Kolegium Redakcyjnego oraz Rady Naukowej kierują się w pracy wysokimi standardami etycznymi. Są wolni od wpływów i finansowych związków z firmami lub innymi osobami mogącymi mieć wpływ na proces wydawniczy.
3. Redaktor Naczelny, jego zastępca oraz redaktorzy tematyczni zapoznają się z nadsyłanymi artykułami i podejmują decyzje, wykorzystując swoją wiedzę i doświadczenie, kierując się bezstronnością, obiektywizmem i troską o wysoką jakość publikowanych materiałów. Ponadto promują wolność wypowiedzi i wykluczają korzyści biznesowe mogące naruszać normy etyczne.
4. Redakcja przestrzega zasad zawartych w Deklaracji Helsińskiej dotyczących prowadzenia badań medycznych z udziałem ludzi oraz zasad zawartych w „Interdisciplinary Principles and Guidelines for the Use of Animals in Research, Testing and Education” w przypadku badań z wykorzystaniem modeli zwierzęcych.
5. W przypadku badań prowadzonych z udziałem ludzi lub zwierząt Redakcja wymaga od autorów pozytywnych opinii odpowiednich komisji etycznych. W razie zaistnienia problemu etycznego Redakcja kieruje się wytycznymi COPE dotyczącymi „Sposobu postępowania gdy redaktor podejrzewa, że występuje etyczny problem ze zgłoszonym manuskryptem”*.
6. Przy podejmowaniu decyzji o przyjęciu artykułu lub jego odrzuceniu Redakcja bierze pod uwagę nowatorskie przedstawienie tematu, znaczenie dla dalszego rozwoju badań naukowych oraz znaczenie dla postępowania klinicznego. Celem Redakcji jest dostarczanie artykułów najwyższej jakości zarówno pod względem naukowym, jak i etycznym.
7. Redakcja ocenia publikacje wyłącznie pod względem merytorycznym, bez względu na rasę, płeć, orientację seksualną, przekonania religijne, pochodzenie etniczne, stopień sprawności czy przekonania polityczne autora.
8. Redakcja zwraca szczególną uwagę na przestrzeganie przez autorów zasad dotyczących powoływania się na inne źródła, stosowania cytatów, a także podawania w bibliografii załącznikowej pełnych danych bibliograficznych cytowanych publikacji. W razie stwierdzenia nieprawidłowości Redakcja kieruje się wytycznymi COPE dotyczącymi „Sposobu postępowania w przypadku podejrzenia o zbędną (zduplikowaną) publikację”.
9. Zasady przyjmowania artykułów, przygotowania manuskryptu i publikacji są opisane w Regulaminie publikowania prac w czasopiśmie „Annales Academiae Medicae Silesiensis” i zamieszczone na stronie internetowej czasopisma.
10. W celu zapobiegania plagiatom wszystkie prace przesyłane do Redakcji weryfikowane są przez system antyplagiatowy. W razie podejrzenia o plagiat Redakcja kieruje się wytycznymi COPE dotyczącymi „Sposobu postępowania w przypadku podejrzenia o plagiat”.
11. Demaskowane są zjawiska typu ghostwriting oraz guest authorship. W razie podejrzenia zaistnienia nieuczciwych praktyk w tym zakresie Redakcja kieruje się wytycznymi COPE dotyczącymi „Zmian na liście autorów” oraz „Sposobu postępowania w przypadku podejrzenia o autorstwo widmo, gościnne lub grzecznościowe”.
12. Redakcja stosuje wszelkie dostępne środki w celu zapobiegania nadużyciom i publikacji fałszywych danych. W razie stwierdzenia nieprawidłowości Redakcja kieruje się wytycznymi COPE dotyczącymi „Sposobu postępowania w przypadku podejrzenia o sfabrykowanie danych”.
13. Redakcja stosuje procedury zapewniające wysoką jakość merytoryczną i edytorską publikowanych artykułów.
14. Redakcja eliminuje wszelkie konflikty interesów pomiędzy członkami redakcji, autorami i recenzentami. W razie wykrycia nieprawidłowości Redakcja kieruje się wytycznymi COPE dotyczącymi odpowiednio „Sposobu postępowania w przypadku, gdy recenzent podejrzewa nieujawniony konflikt interesów (KI) w zgłoszonym manuskrypcie” oraz „Sposobu postępowania w przypadku, gdy czytelnik podejrzewa nieujawniony konflikt interesów (KI) w opublikowanym artykule”.
15. Redakcja jest gotowa do zamieszczania krytycznych komentarzy do opublikowanych artykułów, zachęcając do dyskusji. Autorzy zakwestionowanych materiałów mają możliwość ustosunkowania się do treści komentarza. W przypadku błędów zamieszczane są odpowiednie wyjaśnienia i sprostowania.
16. Redakcja ma prawo wycofać publikację po jej wydaniu, jeśli wyjdą na jaw powody świadczące o braku wiarygodności wyników badań i/lub fałszowaniu danych, a także niezamierzone błędy, np. w obliczeniach czy metodologiczne, oraz gdy praca nosi znamiona plagiatu lub narusza zasady etyki wydawniczej.
17. Redakcja przestrzega tajemnicy wydawniczej, tj. nie ujawnia informacji na temat zgłoszonych publikacji osobom niezwiązanym z procesem wydawniczym. Zapewnia poufność i bezpieczeństwo danych osobowych autorów, recenzentów i wszystkich osób uczestniczących w procesie wydawniczym. Szczegółowe informacje na temat gromadzonych i przetwarzanych kategorii danych są opisane w „Polityce prywatności” dostępnej pod adresem https://www.editorialsystem.com/Polityka-prywatnosci/, a dodatkowa informacja dotycząca przetwarzania danych osobowych jest zawarta w Liście przewodnim (Oświadczeniu autora/współautora) kierowanym przez autorów do Redakcji.

II. Zasady obowiązujące autorów
1. Zasady przyjmowania artykułów, przygotowania manuskryptu i publikacji są dostępne na stronie internetowej czasopisma.
2. Autor składa oświadczenie, że artykuł jest utworem oryginalnym, nie został przedłożony wydawcy innego czasopisma i nie narusza praw autorskich osób trzecich.
3. Autor zobowiązany jest ujawnić źródła finansowania prac badawczych, wkład instytucji, organizacji i innych podmiotów w powstanie pracy.
4. Wszystkie cytaty, zapożyczenia, tabele i komentarze powinny być opatrzone odpowiednimi przypisami.
5. Autor, wykorzystując w pracy badania i/lub informacje innych naukowców, jest zobowiązany do oznaczenia autorstwa oraz podania źródeł ich pochodzenia.
6. Jeżeli w pracy zamieszczone są ilustracje, zdjęcia lub inne materiały chronione prawem autorskim, na autorze spoczywa obowiązek uzyskania zgody od poprzedniego wydawcy lub właściciela autorskich praw majątkowych na ich wykorzystanie w publikacji.
7. W przypadku pracy wieloautorskiej autor zgłaszający publikację jest zobowiązany do ujawnienia wkładu poszczególnych autorów w jej powstanie, ze wskazaniem autora koncepcji, założeń, zastosowanej metody, przeprowadzonych badań, analizy danych, przeglądu piśmiennictwa etc.
8. Od autorów będących pracownikami naukowymi Redakcja wymaga posługiwania się identyfikatorem ORCID, który należy podać w momencie przesyłania manuskryptu poprzez Editorial System.
9. Prawa autorskie są wyraźnie określone, zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Autor składa oświadczenie (dostępne na stronie internetowej czasopisma) o udzieleniu Wydawcy AAMS nieodpłatnej i niewyłącznej licencji CC BY-SA do artykułu. Autor zachowuje prawa autorskie do artykułu.

III. Zasady recenzowania prac
1. Zasady recenzowania prac oraz formularz recenzji są dostępne na stronie internetowej czasopisma.
2. Redakcja przyjmuje wyłącznie artykuły oryginalne, tj. nigdy wcześniej niepublikowane i nieprzedłożone wydawcy innego czasopisma.
3. Artykuły przesłane do Redakcji podlegają dwustopniowej procedurze recenzowania. Wstępnie oceniane są przez Redaktora Naczelnego. W przypadku niespełnienia warunków publikacji lub przesłania niepełnej pracy artykuł jest odrzucany.
W przypadku akceptacji dokument jest rejestrowany i przekazywany do oceny recenzenta zewnętrznego.
4. Każdy tekst oceniany jest przez dwóch niezależnych, niejawnych recenzentów. W razie sprzecznych opinii istnieje możliwość powołania trzeciego recenzenta.
5. Recenzje są sporządzane w systemie double-blind review process, tzn. dane autorów i recenzentów są niejawne, a artykuł jest przetwarzany na podstawie nadanego wcześniej numeru rejestracyjnego.
6. W przypadku podejrzenia konfliktu interesów z autorem recenzent powinien powiadomić o tym fakcie Redakcję.
7. Recenzent jest zobowiązany do zachowania poufności i nieujawniania informacji na temat recenzowanych prac osobom niezwiązanym z procesem wydawniczym.
8. Recenzent powinien zachować obiektywizm w ocenie, podpierając uwagi merytoryczną argumentacją, oraz unikać personalnej krytyki. Recenzje są konstruktywne, zawierają szczegółową ocenę pracy na tle innych prac opublikowanych na dany temat.
9. Recenzent powinien posiadać wiedzę niezbędną do rzetelnej oceny artykułu.
10. Recenzent nie może wykorzystywać recenzowanej pracy do osobistych potrzeb i korzyści.
11. Recenzent powinien zgłosić Wydawcy AAMS swoje podejrzenia co do nierzetelności naukowej autora oraz wszelkie podobieństwa do innych prac noszące znamiona plagiatu.
12. Raz do roku na stronie czasopisma publikowana jest lista recenzentów danego rocznika.

IV. Etyka wydawnicza i własność intelektualna
1. Redakcja sprawuje nadzór nad przestrzeganiem Kodeksu etyki wydawniczej przez autorów, recenzentów oraz członków Kolegium Redakcyjnego.
2. Zachowane są normy etyczne i intelektualne.
3. Redakcja zapewnia wysoką jakość merytoryczną i edytorską publikowanych tekstów, dba o przestrzeganie przepisów dotyczących praw autorskich, a w przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości w opublikowanych artykułach zamieszcza stosowne wyjaśnienia i sprostowania.

*Polska wersja wytycznych COPE autorstwa Ewy Rozkosz i Sylwii Ufnalskiej dostępna jest tutaj.