Wstęp:
Termodynamiczny formalizm Kedem-Katchalsky’ego (K-K) i termodynamika sieciowa Peusnera (PNT) nale-żą do podstawowych narzędzi badawczych transportu membranowego. Produkcja S-entropii, określająca szybkość zmian entropii układu membranowego, jest jedną z podstawowych wielkości służących do oceny nieodwracalności procesów transportu masy, energii i pędu. Jej miarą jest natężenie źródła S-entropii.

Materiał i metody:
Przedmiotem badań była membrana z celulozy bakteryjnej (Biofill) o znanych parametrach transportowych (Lp, σ, ω) dla wodnych roztworów glukozy, a metodą badawczą – formalizmy K-K i PNT dla binar-nych roztworów nieelektrolitów.

Wyniki:
Na gruncie liniowej termodynamiki nierównowagowej Onsagera i termodynamiki sieciowej Peusnera opisano natężenie źródła S-entropii układu membranowego, w którym generowane są strumienie objętościowe (Jv*) i dyfuzyjne (Js*) roztworów nieelektrolitów przez siły osmotyczne (Δπ/ ) i hydrostatyczne (ΔP). Wyprowadzono formuły opisujące natężenia źródła S-entropii dla warunków polaryzacji stężeniowej, θ*(S), oraz dla warunków jednorodności roztworów – θ(S). Aby pokazać, jaki jest wpływ polaryzacji stężeniowej na wartość natężenia źródła S-entropii, obliczono współczynnik χ =θ*(S)/θ(S). Wyniki obliczeń numerycznych zależności θ*(S)=f(∆P,△π/Cśr), θ (S)=f(∆P,△π/Cśr) oraz χ = f(∆P,△π/Cśr), wykonane na podstawie otrzymanych zależności matematycznych za pomocą programu Mathcad Prime 3.0, zilustrowano graficznie w postaci różnego typu zakrzywionych powierzchni.

Wnioski:
Polaryzacja stężeniowa membrany w istotny sposób redukuje produkcję entropii w układzie membrano-wym, co egzemplifikuje zależność χ = f(∆P,△π/Cśr ). Dla membran o większych wartościach współczynników trans-portowych produkcja entropii w układzie jest większa, przy czym wpływ polaryzacji stężeniowej na działanie układu jest tym większy, im większa jest wartość bodźca ∆P.