Prężność i stan psychiczny biorców płuc w kontekście pandemii COVID-19
Więcej
Ukryj
1
Department of Cardiac, Vascular and Endovascular Surgery and Transplantology, Faculty of Medical Sciences in Zabrze, Medical University of Silesia, Katowice, Silesian Center for Heart Diseases in Zabrze, Poland
2
Department of Psychoprophylaxis, Faculty of Medical Sciences in Zabrze, Medical University of Silesia, Katowice, Poland
3
Military Institute of Medicine, Warsaw, Poland
Autor do korespondencji
Izabela Jaworska
Katedra i Klinika Kardiochirurgii, Transplantologii, Chirurgii Naczyniowej i Endowaskularnej, Śląskie Centrum Chorób Serca, ul. M. Curie-Skłodowskiej 9, 41-800 Zabrze
Ann. Acad. Med. Siles. 2024;78:210-218
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wstęp:
Transplantacja płuc jest jedyną skuteczną metodą leczenia pacjentów z chorobami tego narządu w końcowym stadium. W trakcie leczenia pacjent może być narażony na działanie licznych stresorów, mających niekorzystny wpływ na jego stan psychiczny, a czynniki te mogą ulegać wzmocnieniu w sytuacji pandemii COVID-19. Celem pracy jest ocena prężności i stanu psychicznego pacjentów po przeszczepieniu płuc w kontekście pandemii COVID-19.
Materiał i metody:
Badaniu z zastosowaniem Kwestionariusza ogólnego stanu zdrowia (GHQ-28), Szpitalnej skali lęku i depresji (HADS), Ateńskiej skali bezsenności (AIS) oraz Krótkiej skali prężności zaradczej (BRCS) poddano, w trakcie drugiej fali pandemii COVID-19, 40 pacjentów w okresie odległym po transplantacji płuc, u których przed rozpoczęciem pandemii wykonano badanie kwestionariuszem GHQ-28. Badani w trakcie drugiej fali COVID-19 mieli zapewniony stały, zdalny kontakt z ośrodkiem transplantacyjnym.
Wyniki:
Średni wiek pacjentów w grupie badanej wyniósł 51 ± 12 lat. Większość stanowili mężczyźni (57.5%). Stan psychiczny pacjentów w skali GHQ-28 nie uległ pogorszeniu w trakcie pandemii koronawirusa. 70% uczestników charakteryzowało się wysokim poziomem prężności zaradczej, a 12,5% (5 pacjentów) niskim. Zmienne psychologiczne nie były zależne od wieku. Zmienne te nie różniły się istotnie pod względem rodzaju wykonanej transplantacji, płci czy pozostawania w związku.
Wnioski:
Druga fala COVID-19 nie wpłynęła negatywnie na stan psychiczny biorców płuc. Uwagi i pogłębienia badań wymaga wysoki odsetek zaburzeń snu u biorców płuc.
REFERENCJE (39)
1.
Stącel T., Jaworska I., Zawadzki F., Wajda-Pokrontka M., Tatoj Z., Urlik M. et al. Assessment of quality of life among patients after lung transplantation: A single-center study. Transplant. Proc. 2020; 52(7): 2165–2172, doi: 10.1016/j.transproceed.2020.03.048.
2.
Rosenberger E.M., Dew M.A., DiMartini A.F., DeVito Dabbs A.J., Yusen R.D. Psychosocial issues facing lung transplant candidates, recipients and family caregivers. Thorac. Surg. Clin. 2012; 22(4): 517–529, doi: 10.1016/j.thorsurg.2012.08.001.
3.
WHO: Pandemia COVID-19 nie stanowi już zagrożenia dla zdrowia w skali globalnej [M. Stelmach ed.]. Termedia, 08.05.2023 [online]
https://www.termedia.pl/korona... [accessed on 9 September 2024].
4.
Algahtani J.S., Almamary A.S., Alghamdi S.M., Komies S., Althobiani M., Aldhahir A.M. et al. Effect of the COVID-19 pandemic on psychological aspects. COVID-19 and the Sustainable Development Goals 2022: 235–258, doi: 10.1016/B978-0-323-91307-2.00007-9.
5.
Talevi D., Socci V., Carai M., Carnaghi G., Faleri S., Trebbi E. et al. Mental health outcomes of the CoViD-19 pandemic. Riv. Psichiatr. 2020; 55(3): 137–144, doi: 10.1708/3382.33569.
6.
Taylor S. The psychology of pandemics: preparing for the next global outbreak of infectious disease. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing, 2019.
7.
Dong M., Zheng J. Letter to the editor: headline stress disorder caused by Netnews during the outbreak of COVID-19. Health Expect. 2020; 23(2): 259–260, doi: 10.1111/hex.13055.
8.
Zhu X., Liang Y., Zhou H., Cai Y., Chen J., Wu B. et al. Changes in health-related quality of life during the first year in lung transplant recipients. Transplant. Proc. 2021; 53(1): 276–287, doi: 10.1016/j.transproceed.2020.06.037.
9.
Smeritschnig B., Jaksch P., Kocher A., Seebacher G., Aigner C., Mazhar S. et al. Quality of life after lung transplantation: a cross-sectional study. J. Heart Lung Transplant. 2005; 24(4): 474–480, doi: 10.1016/j.healun.2003.12.013.
10.
Singer J.P., Singer L.G. Quality of life in lung transplantation. Semin. Respir. Crit. Care Med. 2013; 34(3): 421–430, doi: 10.1055/s-0033-1348470.
11.
Cai Z., Cai X., Song Y., Wang D., Zhang Y., Ma S. et al. Psychological distress and its association with quality of life in organ transplant recipients during COVID-19 pandemic. Front. Psychiatry 2021; 12: 690295, doi: 10.3389/fpsyt.2021.690295.
12.
Makowska Z., Merecz D. [tłum.]. Ocena zdrowia psychicznego na podstawie badań kwestionariuszami Davida Goldberga: podręcznik dla użytkowników kwestionariuszy GHQ-12 i GHQ-28. Oficyna Wydawnicza Instytutu Medycyny Pracy. Łódź 2001.
13.
Sterling M. General Health Questionnaire – 28 (GHQ-28). J. Physiother. 2011; 57(4): 259, doi: 10.1016/S1836-9553(11)70060-1.
14.
Czerwiński S., Mackiewicz J., Mytlewska W., Atroszko P. Factorial validity, measurement invariance and concurrent validity of Hospital Anxiety and Depression Scale in a sample of Polish undergraduate students. Psychiatr. Psychol. Klin. 2020; 20(1): 13–18, doi: 10.15557/PiPK.2020.0002.
15.
Fornal-Pawłowska M., Wołyńczyk-Gmaj D., Szelenberger W. Validation of the Polish version of the Athens Insomnia Scale. [Article in Polish]. Psychiatr. Pol. 2011; 45(2): 211–221.
16.
Piórowska A., Basińska M., Piórowski K., Janicka M. The Brief Resilience Coping Scale – polska adaptacja Krótkiej Skali Prężności Zaradczej. Przegl. Pedagog. 2017; 1: 215–227.
17.
Wilson A., McKeaveney C., Carswell C., Atkinson K., Burton S., McVeigh C. et al. Experiences of people with kidney disease following the implementation of the Compassionate Mindful Resilience Programme: qualitative findings from the COSMIC study. Healthcare 2023; 11(22): 2926, doi: 10.3390/healthcare11222926.
18.
Biernacka M., Jakubowska-Winecka A., Kaliciński P. Influence of parental attitudes on formation of psychological resilience and adherence to medical regime in adolescents after liver or renal transplantation. Children 2021; 8(8): 619, doi: 10.3390/children8080619.
19.
Fladeboe K.M., Scott S., Comiskey L., Zhou C, Yi-Frazier J.P., Rosenberg A.R. The Promoting Resilience in Stress Management (PRISM) intervention for adolescents and young adults receiving hematopoietic cell transplantation: a randomized controlled trial protocol. BMC Palliat. Care 2022; 21(1): 82, doi: 10.1186/s12904-022-00966-9.
20.
Jover-Aguilar M., Martínez-Alarcón L., Ramis G., Pons J.A., Ríos A., Febrero B., Alconchel-Gago F. et al. Resilience related to quality of life perceived in elderly patients with orthotopic liver transplant for more than 10 years. Transplant. Proc. 2020; 52(5): 1511–1513, doi: 10.1016/j.transproceed.2020.01.087.
21.
Cohen D.G., Christie J.D., Anderson B.J., Diamond J.M., Judy R.P., Shah R.J. et al. Cognitive function, mental health, and health-related quality of life after lung transplantation. Ann. Am. Thorac. Soc. 2014; 11(4): 522–530, doi: 10.1513/AnnalsATS.201311-388OC.
22.
Bui Y.T., Hathcock M.A., Benzo R.P., Budev M.M., Chandrashekaran S., Erasmus D.B. et al. Evaluating resilience as a predictor of outcomes in lung transplant candidates. Clin. Transplant. 2020; 34(10): e14056, doi: 10.1111/ctr.14056.
24.
Van Hees S., Siewe Fodjo J.N., Wijtvliet V., Van den Bergh R., Faria de Moura Villela E., da Silva C.F. et al. Access to healthcare and prevalence of anxiety and depression in persons with epilepsy during the COVID-19 pandemic: A multicountry online survey. Epilepsy Behav. 2020; 112: 107350, doi: 10.1016/j.yebeh.2020.107350.
25.
Sharkiya S.H. Quality communication can improve patient-centred health outcomes among older patients: a rapid review. BMC Health Serv. Res. 2023; 23(1): 886, doi: 10.1186/s12913-023-09869-8.
26.
King A., Hoppe R.B. “Best Practiceˮ for patient-centered communication: a narrative review. J. Grad. Med. Educ. 2013; 5(3): 385–393, doi: 10.4300/JGME-D-13-00072.1.
27.
McKay S.C., Lembach H., Hann A., Okoth K., Anderton J., Nirantharakumar K. et al. Health-related quality of life, uncertainty and coping strategies in solid organ transplant recipients during shielding for the COVID-19 pandemic. Transpl. Int. 2021; 34(11): 2122–2137, doi: 10.1111/tri.14010.
28.
de Terte I., Stephens C. Psychological resilience of workers in high-risk occupations. Stress Health 2014; 30(5): 353–355, doi: 10.1002/smi.2627.
29.
Robertson I.T., Cooper C.L., Sarkar M., Curran T. Resilience training in the workplace from 2003 to 2014: A systematic review. J. Occup. Organ. Psychol. 2015; 88(3): 533–562, doi: 10.1111/joop.12120.
30.
Aknin L., Zaki J., Dunn E. The Pandemic did not affect mental health the way you think. The Atlantic, July 4, 2021 [online]
https://www.theatlantic.com/id... [accessed on 9 September 2024].
31.
Ogińska-Bulik N., Juczyński Z. Prężność jako wyznacznik pozytywnych i negatywnych konsekwencji doświadczonej sytuacji traumatycznej. Pol. Forum Psychol. 2012; 17(2): 395–410.
32.
Polk L.V. Toward a middle-range theory of resilience. ANS Adv. Nurs. Sci. 1997; 19(3): 1–13, doi: 10.1097/00012272-199703000-00002.
33.
Seligman M.E.P. Positive psychology: A personal history. Annu. Rev. Clin. Psychol. 2019; 15: 1–23, doi: 10.1146/annurev-clinpsy-050718-095653.
34.
Kobau R., Seligman M.E.P., Peterson C., Diener E., Zack M.M., Chapman D. et al. Mental health promotion in public health: perspectives and strategies from positive psychology. Am. J. Public Health 2011; 101(8): e1–e9, doi: 10.2105/AJPH.2010.300083.
35.
Goetzmann L., Klaghofer R., Wagner-Huber R., Halter J., Boehler A., Muellhaupt B. et al. Psychosocial vulnerability predicts psychosocial outcome after an organ transplant: results of a prospective study with lung, liver and bone-marrow patients. J. Psychosom. Res. 2007; 62(1): 93–100, doi: 10.1016/j.jpsychores.2006.07.023.
36.
Merisio A., Ravasio D., Pasulo L., Leonardi F., Ghirardi A., Stroppa P. et al. Covid-19: role of resilience of the psychological impact of lockdown in liver transplant transitional candidates and recipients. Ricerca Psicoanalitica 2022; 33(2): 297–312, doi: 10.4081/rp.2022.595.
37.
Szelenberger W. Zaburzenia snu – aktualne zasady postępowania. Przew. Lek. 2000; 7: 78–80.
38.
Rohde K.A., Schlei Z.W., Katers K.M., Weber A.K., Brokhof M.M., Hawes D.S. et al. Insomnia and relationship with immunosuppressant therapy after lung transplantation. Prog. Transplant. 2017; 27(2): 167–174, doi: 10.1177/1526924817699960.
39.
Cordoza M., Koons B., Perlis M.L., Anderson B.J., Diamond J.M., Riegel B. Self-reported poor quality of sleep in solid organ transplant: A systematic review. Transplant. Rev. 2021; 35(4): 100650, doi: 10.1016/j.trre.2021.100650.