Wolnozmienne pola elektromagnetyczne w pomieszczeniach szkolnych wybranych placówek oświatowych z terenu Katowic
Więcej
Ukryj
1
Zakład Ochrony Zdrowia w Środowisku
Pracy, Wydział Zdrowia Publicznego SUM
w Katowicach
2
STN Zakład Ochrony Zdrowia w Środowisku Pracy, Studia Licencjackie na kierunku Zdrowie Publiczne, Wydział Zdrowia Publicznego SUM w Katowicach
3
STN Zakład Ochrony Zdrowia w Środowisku Pracy, Studia na Wydziale Lekarskim, Wydział Lekarski w Katowicach SUM w Katowicach
Autor do korespondencji
Grzegorz Zieliński
Zakład Ochrony Zdrowia w Środowisku Pracy Wydział Zdrowia Publicznego SUM w Katowicach, 40-752 Katowice, ul. Medyków 18; tel. (32) 208-87-40
Ann. Acad. Med. Siles. 2009;63:60-68
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
W budynkach szkolnych instalowane są różnego rodzaju źródła pól magnetycznych o nieznanych poziomach indukcji.
Celem podjętych badań jest ocena poziomu indukcji magnetycznej w klasach i pracowniach szkolnych wybranych placówek oświatowych z terenu Katowic.
Materiał i metody:
Pomiary indukcji magnetycznej wykonano w 10 szkołach podstawowych, 12 gimnazjach i 4 liceach z terenu Katowic. Indukcja magnetyczna mierzona była w każdej szkole w co najmniej dwóch salach, tj. w pracowni informatycznej i pracowni do przedmiotów humanistycznych.
Wyniki:
W większości szkół poziom indukcji magnetycznej nie przekraczał 50 nT. Ujawniono wyższe wartości indukcji magnetycznej w pracowniach informatycznych w porównaniu do sal, w których odbywały się zajęcia z przedmiotów humanistycznych. Na poziom indukcji magnetycznej zmierzonej w pracowniach informatycznych miał wpływ stan techniczny zainstalowanego w nich sprzętu komputerowego, a także ich rok produkcji. Starsze komputery generowały wyższe poziomy indukcji magnetycznej w porównaniu do sprzętu nowego. W jednej ze szkół podstawowych w części budynku, którego wiek wynosił około 120 lat, w salach humanistycznych, zmierzona indukcja magnetyczna przekraczała 150 nT. W innej szkole podstawowej zlokalizowanej w silnie zindustrializowanym terenie przykopalnianym zmierzona w pracowniach informatycznych indukcja magnetyczna przekraczała 400 nT, a w salach humanistycznych tej szkoły, osiągała poziom 100 nT. Najwyższe poziomy indukcji magnetycznej zmierzono w dwóch szkołach, w których zainstalowane były transformatory, indukcja w salach lekcyjnych jednej z tych szkół osiągała wartość 200 nT.
Wnioski:
Zróżnicowane poziomy indukcji magnetycznej wiążą się z rodzajem sprzętu komputerowego znajdującego się na wyposażeniu w pracowniach informatycznych, dlatego po ich zainstalowaniu należy ocenić poziom ekspozycji dzieci i młodzieży na pole magnetyczne.
FINANSOWANIE
Badania były finansowane z funduszu badań własnych SUM w Katowicach nr KNW2-074/08 pt.: „Ocena ekspozycji dzieci i młodzieży na wolnozmienne pole magnetyczne
w wybranych placówkach oświatowych woj. śląskiego”. Kierownik projektu: dr hab. n. med. Barbara Harazin.
ISSN 0208-5607
REFERENCJE (18)
1.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 18. kwietnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych. Dz. U. z dn. 29. 04. 2008 r.
2.
Li C.Y., Sung F.C., Chen F.L., Lee P.C., Silva M., Mezei G.: Extremely low frequency magnetic fi eld exposure of children at schools near high voltage transmission lines. Sci. Total Environ. 2007; 376: 151-159.
3.
Szmigielski S., Sobiczewski E.: Współczesne koncepcje ochrony pracowników i ludności przed polami EM w krajach Unii Europejskiej. Med. Pr. 2003; 54: 169-174.
4.
Ahlbom A., Cardis E., Green A., Linet M., Savitz D., Swerdlow A.: Review of the Epidemiologic Literature on EMF and Health. Envir. Health Persp. 2001; 109: 911-933.
5.
Kołosza Z., Banasik T.R., Zemła B.F.P.: Nowotwory złośliwe w województwie śląskim w 2005 roku. Zakład Epidemiologii Nowotworów Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach, Gliwice 2007.
6.
Ahlbom A., Day N., Feychting M., Roman E., Skinner J., Dockerty J. i wsp.: A pooled analysis of magnetic fields and childhood leukemia. Br. J. Cancer, 2000; 85: 692-698.
7.
Kabuto M., Nitta H., Yamamoto S., Yamaguchi N., Akiba S., Honda Y. i wsp..: Childhood leukemia and magnetic fields in Japan: A case-control study of childhood leukemia and residential powerfrequency magnetic fi elds in Japan. Int. J. Cancer, 2006; 119: 643-650.
8.
Kheifets L., Repacholi M., Saunders R., Deventer E.: The Sensitivity of Children to Electromagnetic Fields. Pediatrics, 2005; 116: 303-313.
9.
Zmyślony M.: Biofi zyczne mechanizmy działania pól elektromagnetycznych a skutki zdrowotne. Med. Pr., 2006; 57: 29-39.
10.
Rozporządzenie Ministra Środowiska, z dnia 30 października 2003 r., w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów dotrzymania tych poziomów. Dz. U. 2003, nr 192, poz. 1883.
11.
PN-T-06580-3:2002: Ochrona pracy w polach i promieniowaniu elektromagnetycznym o częstotliwości 0 Hz do 300 GHz. Część 3. Metody pomiaru i oceny pola na stanowiskach pracy. PKN, Warszawa 2002.
12.
Zmyślony M.: Działanie biologiczne i skutki zdrowotne pól elektromagnetycznych w aspekcie wymagań raportów o oddziaływaniu przedsięwzięć na środowisko. Med. Pr., 2007; 58: 27-36.
13.
Tardon A., Velarde H., Rodriguez P., Moreno S., Raton M., Munoz J. i wsp.: Exposure to extremely low frequency magnetic fields among primary school children in Spain. J. Epidemiol. Community Health, 2002; 56: 432-433.
14.
Sun W.Q., Heroux P., Cliff ord T., Sadilek W., Hamade F.: Characterization of the 60-Hz Magnetic Fields in Schools of the Carleton Board of Education. American Industrial Hygiene Association Journal. 1995; 56: 1215-1224.
15.
Zieliński G., Harazin B.: Exposure of Population to Slowly Variable Magnetic Fields in Multi Story Living Quartes. Pol. J. Envir. Stud. 2004; Suppl. II: 631-634.
16.
Zieliński G., Harazin B., Kałamarz J.: Wolnozmienne pole magnetyczne w wybranych budynkach mieszkalnych. Ann. Univ. M. Curie-Skłodowska, 2005; Sectio D, Vol. LX, Suppl. XVI, 663: 427-431.
17.
Zieliński G.: Ekspozycja ludności osiedli mieszkaniowych woj. śląskiego na wolnozmienne pola magnetyczne. Rozprawa doktorska Śląskiej Akademii Medycznej, Zabrze 1999.
18.
Preston-Martin S., Navidi W., Thomas D., Lee P-J., Bowman J., Pogoda J.: Los Angeles Study of Residential Magnetic Fields and Childhood Brain Tumors. Am. J. Epidemiol., 1996; 2: 105-119.