Wstęp:
Półstałe preparaty na skórę cieszą się dużym zainteresowaniem. Podstawowym ich komponentem są podłoża mające wpływ na uwalnianie substancji czynnych. Wśród preparatów podawanych na skórę duży procent stanowią te, które zawierają niesteroidowe leki przeciwzapalne w tym diklofenak sodu. Niestety przenikanie diklofenaku sodu przez skórę jest niewielkie, stąd prowadzone są liczne badania nad jego dostępnością farmaceutyczną. Celem pracy była ocena wpływu zastosowanego podłoża na uwalnianie diklofenaku sodu z półstałych preparatów podawanych na skórę. Analizie poddano podłoża typu żelowego, podłoże lipofilowe, absorpcyjne oraz podłoża emulsyjne.

Materiał i metody:
W pracy porównywano preparaty gotowe Veral i Diclac Lipogel, oraz pięć preparatów wykonanych przy użyciu miksera recepturowego. Dostępność farmaceutyczną diklofenaku sodu zbadano przy użyciu aparatu Kerckhoffsa i Huizinga. Uwalnianie diklofenaku sodu przeprowadzono w temperaturze 37°C oraz 32°C. Absorbancję pobranych próbek mierzono spektrofotometrycznie.

Wyniki:
Optymalną dostępność farmaceutyczną posiadał preparat na bazie maści glicerolowej, który wykazywał wysoki procent uwolnionego diklofenaku sodu, wysoką stałą szybkości uwalniania k i niski czas połowicznego uwalniania t1/2. Podłożami najmniej odpowiednimi dla diklofenaku sodu okazało się podłoże lipofilowe - wazelina oraz podłoże absorpcyjne - euceryna. Parametry farmakokinetyczne uzyskane z udziałem maści glicerolowej okazały się korzystniejsze niż parametry uzyskane z gotowych żeli na bazie carbopolu. Kinetyka pozostałych preparatów okazała się mniej korzystna niż gotowych żeli. Większe i szybsze uwalnianie diklofenaku sodu następowało w temperaturze 37°C.

Wnioski:
Przeprowadzone badania wykazały, że diklofenak sodu najlepiej uwalniał się z preparatu recepturowego (maść glicerolowa), nawet w porównaniu do komercyjnie dostępnych preparatów. Podłożami najmniej odpowiednimi okazały się wazelina i euceryna. Temperatura badania wpływała na ilość i szybkość uwolnionego diklofenaku sodu z dwóch badanych żeli.