Zasoby gatunkowe cennych roślin leczniczych powiatu włoszczowskiego Część 1 - mącznica lekarska Arctostaphylos uva-ursi (L.) Spreng.
 
 
Więcej
Ukryj
1
Katedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej i Zielarstwa SUM w Katowicach
 
 
Autor do korespondencji
Barbara Bacler   

Katedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej i Zielarstwa SUM, 41-200 Sosnowiec, ul. Ostrogórska 30, tel./fax 032 356 13 60
 
 
Ann. Acad. Med. Siles. 2009;63:33-37
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
WSTĘP:
Mącznica lekarska Arctostaphylos uva-ursi jest wiecznie zieloną krzewinką o płożących pędach pokrytych łuszczącą się korą. Pod względem biogeografi cznym jest elementem holarktycznym, podelementem cyrkumborealnym co oznacza, że główny obszar rozmieszczenia ma w pasie lasów szpilkowych półkuli północnej zarówno Ameryki Północnej, Azji i Europy. Jest bardzo cenną rośliną leczniczą objętą w Polsce częściową ochroną prawną. Liście mącznicy zawierają głównie arbutynę i hydrochinon działające silnie przeciwbakteryjnie w infekcjach dróg moczowych.

MATERIAŁ I METODY:
W trakcie prowadzenia badań terenowych w powiecie włoszczowskim posłużono się metodą florystyczną. Wyniki badań udokumentowano zbiorami zielnikowymi. Sporządzono również dokumentację fotograficzną.

WYNIKI/WNIOSKI:
Do tej pory z literatury znanych było sześć stanowisk mącznicy w powiecie włoszczowskim, których pomimo starań nie udało się potwierdzić. W sierpniu 2008 roku zostało odnalezione nowe stanowisko we wsi Motyczno (gmina Włoszczowa; kwadrat ATPOL DE7913).

FINANSOWANIE
Badania finansowane z grantu ŚUM nr KWN2-126/08
ISSN 0208-5607
 
REFERENCJE (23)
1.
Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z. Rośliny chronione. Ofi cyna Wydawnicza Multico, Warszawa 2006: 49.
 
2.
Hegi G. Illustrrierte Flora von Mittel- Europa. Band V Teil 3, München 1926: 1656-1661.
 
3.
Gawłowska J. Mącznica lekarska – Arctostaphyllos uva-ursi L. w Polsce, jej zasoby i ochrona. Ochrona Przyrody 1964; 30: 23-50.
 
4.
Mossberg B., Stenberg L. Gyldendals store nordiske fl ora. Gyldendal, Oslo 2007: 458.
 
5.
Szafer W., Zarzycki K. Szata roślinna Polski. Tom I. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1977: 139-140.
 
6.
Bacler B., Drobnik J. Rośliny lecznicze w Farmakopei Polskiej IV. V i VI. Annales Academiae Medicae Silesensis 2006; 60(6): 239–242.
 
7.
The European Farmacopoeia 6 th edition, vol. 6.0. Strasbourg: Concil of Europe 2008: 1255.
 
8.
Podlewski J.K., Chwalibogowska - Podlewska A. (red.). Leki współczesnej terapii. Wydanie 17 Split Trading Sp. z.o.o., Warszawa 2005: 695.
 
9.
Ożarowski A. (red.). Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy. Państwowy Zakład dlu zagrożonymi gatunkami roślin i zwierząt) Unia Europejska dołączyła listę roślin (Aneks D), przy imporcie których niezbędne jest zawiadomienie o imporcie do Unii. Dotyczy to roślin żywych. W przypadku roślin szczególnych (wszystkie są cennymi roślinami leczniczymi) do których m.in. zaliczono Arctostaphylos uvaursi wymagane jest również zawiadomienie w przypadku wwozu fragmentów roślin lub ich pochodnych [19], dzięki czemu obrót surowcami pozyskiwanymi z tych gatunków jest ściśle kontrolowany. Badania fi nansowane z grantu ŚUM nr KWN- 2-126/08 Wydawnictw Lekarskich. Warszawa 1982: 71-73.
 
10.
Kohlmünzer S. Farmakognozja. Wyd. 5 unowocześnione. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2000: 233-235.
 
11.
Jędrzejko K., Kowalczyk B., Bacler B. Rośliny kosmetyczne. Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice 2007: 78-79.
 
12.
Lamer-Zarawska E., Kowal - Gierczak B., Niedworok J. (red.). Fitoterapia i leki roślinne. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2007: 365-367.
 
13.
Ben-Eric van Wyk, Michael Wink. Rośliny lecznicze świata. Med Pharm Polska. Wrocław 2008: 50.
 
14.
ZAJĄC A. 1978: Założenia metodyczne „Atlasu rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce”. PTB, Wiadomości Botaniczne 1978; 22 (3): 145-155.
 
15.
Bróż E., Przemyski A. Chronione oraz rzadsze elementy fl ory naczyniowej krainy świętokrzyskiej (część II). Studia kieleckie 1987; 4(56): 7-18.
 
16.
Cieśliński S. Udział oraz rola diagnostyczna porostów naziemnych w zbiorowiskach roślin naczyniowych Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej i jej pobrzeży. WSP Kielce 1979: 252.
 
17.
Szwagrzyk J. Flora naczyniowa Niecki Nidziańskiej. Studia Ośrodka Dokumentacji Fizjografi cznej 1987; 15: 17-91.
 
18.
Błaszczyk H. Flora powiatu włoszczowskiego - Flora of the district of Włoszczowa (Southern Poland). Fragmenta Floristica et Geobotanica 1959; 5(1): 47-96.
 
19.
Marinelli J. (red.). Wielka encyklopedia roślin. Świat Książki, Warszawa. Dorling Kindersley Limited, London 2006: 483.
 
20.
Kozłowski J, Buchwald W., Szczyglewska D., Forycka A. Badania zasobów naturalnych roślin leczniczych objętych w Polsce ochroną prawną . Cz. VI. Wiadomości Zielarskie 2001; 9:15-16.
 
21.
Kozłowski J. Aktualne problemy związane ze zbiorem surowców zielarskich ze stanu naturalnego. Wiadomości Zielarskie 1996; 12: 5-9.
 
22.
Strzelecka H., Kowalski J. Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000: 326- 327.
 
23.
Senderski M. E. Prawie wszystko o ziołach. Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2004: 420-422.
 
eISSN:1734-025X
Journals System - logo
Scroll to top