Rola witaminy D w rozwoju oraz przebiegu zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 i w innych chorobach wirusowych
 
Więcej
Ukryj
1
Katedra i Zakład Biologii Medycznej i Molekularnej, Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach / Department of Medical and Molecular Biology, Faculty of Medical Sciences in Zabrze, Medical University of Silesia, Katowice, Poland
 
 
Autor do korespondencji
Agnieszka Izabela Pytel   

Katedra i Zakład Biologii Medycznej i Molekularnej, Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Jordana 19, 41-808 Zabrze
 
 
Ann. Acad. Med. Siles. 2022;76:134-139
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Witamina D jest rozpuszczalnym w tłuszczach prohormonem. Wykazuje wielokierunkowe działanie, wpływając m.in. na procesy mineralizacji kości. Bierze również udział w modulacji układu immunologicznego. Z uwagi na wskazane właściwości prowadzone są badania dotyczące wpływu witaminy D na rozwój zakażenia SARS-CoV-2 (severe acute respiratory syndrome coronavirus 2). Postulowanym mechanizmem działania witaminy D w zakażeniu koronawirusem jest oddziaływanie na równowagę ACE2/ACE (angiotensin converting enzyme) oraz hamowanie burzy cytokin. Badania wskazują, że niskie poziomy 25(OH)D w surowicy mogą zwiększać zachorowalność. Wyniki badań wpływu hipowitaminozy na ciężkość przebiegu COVID-19 (coronavirus disease 19) oraz śmiertelność z powodu tej choroby są niejednoznaczne. Witamina D odgrywa również rolę w zakażeniach innymi wirusami, na przykład wirusem grypy. W celu jednoznacznego określenia funkcji witaminy D w infekcji koronawirusem potrzebne są dalsze randomizowane badania.
REFERENCJE (43)
1.
Dittfeld A., Gwizdek K., Koszowska A, Fizia K. Wielokierunkowe działanie witaminy D. Ann. Acad. Med. Siles. 2014; 68(1): 47–52.
 
2.
Myszka M., Klinger M. The immunomodulatory role of Vitamin D. [Article in Polish]. Postepy Hig. Med. Dosw. 2014; 68: 865–878, doi: 10.5604/17322693.1110168.
 
3.
Gruber B.M. The phenomenon of vitamin D. [Article in Polish]. Postepy Hig. Med. Dosw. 2015; 69: 127–139.
 
4.
Marcinkowska M., Mickiewicz A., Fijałkowski M. Plejotopowe działanie witaminy D. Chor. Serca Naczyń 2019; 16(1): 45–52, doi: 10.5603/ChSiN.2019.0007.
 
5.
Bikle D.D. Vitamin D metabolism, mechanism of action, and clinical applications. Chem. Biol. 2014; 21(3): 319–329, doi: 10.1016/j.chem-biol.2013.12.016.
 
6.
Stompór T., Ciechanowski K., Durlik M., Małyszko J., Nowicki M., Rutkowski P. i wsp. Agoniści receptora dla witaminy D – mechanizmy selektywności działania. Forum Nefrol. 2012; 5(1): 89–97.
 
7.
Kołłątaj W., Kołłątaj B., Klatka M., Wrzołek K., Krzewska A. Witamina D – rekomendacje czy też konieczność indywidualizacji dawek? Endokrynol. Ped. 2015; 14(1): 11–21, doi: 10.18544/EP-01.14.01.1506.
 
8.
Sajkowska-Kozielewicz J.J., Paradowska K. Witamina D – składnik o wielostronnym działaniu. Herbalism 2016; 1(2): 35–58, doi: 10.12775/HERB.2016.003.
 
9.
Trovas G., Tournis S. Vitamin D and COVID-19. Hormones 2021; 20(1): 207–208, doi: 10.1007/s42000-020-00231-9.
 
10.
Baeke F., Takiishi T., Korf H., Gysemans C., Mathieu C. Vitamin D: modulator of the immune system. Curr. Opin. Pharmacol. 2010; 10(4): 482–496, doi: 10.1016/j.coph.2010.04.001.
 
11.
Panfili F.M., Roversi M., D’Argenio P., Rossi P., Cappa M., Fintini D. Possible role of vitamin D in Covid-19 infection in pediatric population. J. Endocrinol. Invest. 2021; 44(1): 27–35, doi: 10.1007/s40618-020-01327-0.
 
12.
Skrobot A., Demkow U., Wachowska M. Immunomodulatory role of vitamin D: A review. Adv. Exp. Med. Biol. 2018; 1108: 13–23, doi: 10.1007/5584_2018_246.
 
13.
Ao T., Kikuta J., Ishii M. The effects of vitamin D on immune system and inflammatory diseases. Biomolecules 2021; 11(11): 1624, doi: 10.3390/biom11111624.
 
14.
World Health Organisation. WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard, 2022 [online] https://covid19.who.int [dostęp 17.02.2022].
 
15.
Sawicki K.B, Skawiński W. Vitamin D3 – a fundamental component of human health and a potential supplement for COVID-19 prevention and therapy. Med. Og. Nauk Zdr. 2021; 27(3): 227–234, doi: 10.26444/monz/140406.
 
16.
Quesada-Gomez J.M., Entrenas-Castillo M., Bouillon R. Vitamin D receptor stimulation to reduce acute respiratory distress syndrome (ARDS) in patients with coronavirus SARS-CoV-2 infections: Revised Ms SBMB 2020_166. J. Steroid Biochem. Mol. Biol. 2020; 202: 105719, doi: 10.1016/j.jsbmb.2020.105719.
 
17.
Pawlik L., Śpiołek E., Fichna J., Tarasiuk A. Charakterystyka wirusa SARS-CoV-2 i potencjalne farmakologiczne sposoby leczenia. Post. Bioch. 2020; 66(2): 83–90, doi: 10.18388/pb.2020_321.
 
18.
Rhodes J.M., Subramanian S., Laird E., Griffin G., Kenny R.A. Perspective: Vitamin D deficiency and COVID-19 severity – plausibly linked by latitude, ethnicity, impacts on cytokines, ACE2 and thrombosis. J. Intern. Med. 2021; 289(1): 97–115, doi: 10.1111/joim.13149.
 
19.
Abdrabbo M., Birch C.M., Brandt M., Cicigoi K.A., Coffey S.J., Dolan C.C. i wsp. Vitamin D and COVID-19: A review on the role of vitamin D in preventing and reducing the severity of COVID-19 infection. Protein Sci. 2021; 30(11): 2206–2220, doi: 10.1002/pro.4190.
 
20.
Yuan W., Pan W., Kong J., Zheng W., Szeto F.L., Wong K.E. i wsp. 1,25-dihydroxyvitamin D3 suppresses renin gene transcription by blocking the activity of the cyclic AMP response element in the renin gene promoter. J. Biol. Chem. 2007; 282(41): 29821–29830, doi: 10.1074/jbc.M705495200.
 
21.
Xu J., Yang J., Chen J., Luo Q., Zhang Q., Zhang H. Vitamin D alleviates lipopolysaccharide-induced acute lung injury via regulation of the renin-angiotensin system. Mol. Med. Rep. 2017; 16(5): 7432–7438, doi: 10.3892/mmr.2017.7546.
 
22.
Manček-Keber M., Hafner-Bratkovič I., Lainšček D., Benčina M., Govednik T., Orehek S. i wsp. Disruption of disulfides within RBD of SARS-CoV-2 spike protein prevents fusion and represents a target for viral entry inhibition by registered drugs. FASEB J. 2021; 35(6): e21651, doi: 10.1096/fj.202100560R.
 
23.
Bikle D.D. Vitamin D regulation of immune function. Curr. Osteoporos. Rep. 2022; 20(3): 186–193, doi: 10.1007/s11914-022-00732-z.
 
24.
Ilie P.C., Stefanescu S., Smith L. The role of vitamin D in the prevention of coronavirus disease 2019 infection and mortality. Aging Clin. Exp. Res. 2020; 32(7): 1195–1198, doi: 10.1007/s40520-020-01570-8.
 
25.
Ye K., Tang F., Liao X., Shaw B.A., Deng M., Huang G. i wsp. Does serum vitamin D level affect COVID-19 infection and its severity? – A case-control study. J. Am. Coll. Nutr. 2021; 40(8): 724–731, doi: 10.1080/07315724.2020.1826005.
 
26.
DʼAvolio A., Avataneo V., Manca A., Cusato J., De Nicolò A., Lucchini R. i wsp. 25-hydroxyvitamin D concentrations are lower in patients with positive PCR for SARS-CoV-2. Nutrients 2020; 12(5): 1359, doi: 10,3390/nu12051359.
 
27.
Carpagnano G.E., Di Lecce V., Quaranta V.N., Zito A., Buonamico E., Capozza E. i wsp. Vitamin D deficiency as a predictor of poor prognosis in patients with acute respiratory failure due to COVID-19. J. Endocrinol. Invest. 2021; 44(4): 765–771, doi: 10.1007/s40618-020-01370-x.
 
28.
Hernández J.L., Nan D., Fernandez-Ayala M. García-Unzueta M., Hernández-Hernández M.A., López-Hoyos M. i wsp. Vitamin D status in hospitalized patients with SARS-CoV-2 infection. J. Clin. Endocrinol. Metab. 2021; 106(3): e1343–e1353, doi: 10.1210/clinem/dgaa733.
 
29.
Szarpak L., Rafique Z., Gasecka A., Chirico F., Gawel W., Hernik J. i wsp. A systematic review and meta-analysis of effect of vitamin D levels on the incidence of COVID-19. Cardiol. J. 2021; 28(5): 647–654, doi: 10.5603/CJ.a2021.0072.
 
30.
Baktash V., Hosack T., Patel N., Shah S. Kandiah P., Van den Abbeele K. i wsp. Vitamin D status and outcomes for hospitalised older patients with COVID-19. Postgrad. Med. J. 2021; 97(1149): 442–447, doi: 10.1136/postgradmedj-2020-138712.
 
31.
Sánchez-Zuno G.A., González-Estevez G., Matuz-Flores M.G., Macedo-Ojeda G., Hernández-Bello J., Mora-Mora J.C. i wsp. Vitamin D levels in COVID-19 outpatients from Western Mexico: clinical correlation and effect of its supplementation. J. Clin. Med. 2021; 10(11): 2378, doi: 10.3390/jcm10112378.
 
32.
Murai I.H., Fernandes A.L., Sales L.P., Pinto A.J., Goessler K.F., Duran C.S.C. i wsp. Effect of a single high dose of vitamin D3 on hospital length of stay in patients with moderate to severe COVID-19: a randomized clinical trial. JAMA 2021; 325(11): 1053–1060, doi: 10.1001/jama.2020.26848.
 
33.
Walicka M., Jasik A., Paczyńska M., Wąsowski M., Tałałaj M., Marcinowska-Suchowierska E. Vitamin D deficiency – public health problem. [Article in Polish]. Post. Nauk Med. 2007; 23(1): 14–22.
 
34.
Kmieć P., Żmijewski M., Lizakowska-Kmieć M., Sworczak K. Widespread vitamin D deficiency among adults from northern Poland (54°N) after months of low and high natural UVB radiation. Endokrynol. Pol. 2015; 66(1): 30–38, doi: 10.5603/EP.2015.0006.
 
35.
Wójcik M., Płudowski P., Rowińska E., Pronicka E. Stężenie 25(OH)D u noworodków, niemowląt, dzieci i nastolatków – przegląd danych konsultacyjnej poradni pediatrycznej z trzech dekad. Stand. Med. Pediatr. 2015; 12: 870–881.
 
36.
Karimian P., Tahami M.S., Sayyahfar S., Aghajani Delavar M. Association of vitamin D and severity of COVID-19 in children. Eur. J. Transl. Myol. 2022; 32(2): 10453, doi: 10.4081/ejtm.2022.10453.
 
37.
Urashima M., Segawa T., Okazaki M., Kurihara M., Wada Y., Ida H. Randomized trial of vitamin D supplementation to prevent seasonal influenza A in schoolchildren. Am. J. Clin. Nutr. 2010; 91(5): 1255–1260, doi: 10.3945/ajcn.2009.29094.
 
38.
Stoppelenburg A.J., von Hegedus J.H., Huis in’T Veld R., Bont L., Boes M. Defective control of vitamin D receptor-mediated epithelial STAT1 signalling predisposes to severe respiratory syncytial virus bronchiolitis. J. Pathol. 2014; 232(1): 57–64, doi: 10.1002/path.4267.
 
39.
Mansueto P., Seidita A., Vitale G., Gangemi S., Iaria C., Cascio A. Vitamin D deficiency in HIV infection: Not only a bone disorder. Biomed. Res. Int. 2015; 2015: 735615, doi: 10.1155/2015/735615.
 
40.
Gröber U., Holick M.F. The coronavirus disease (COVID-19) – A supportive approach with selected micronutrients. Int. J. Vitam. Nutr. Res. 2022; 92(1): 13–34, doi: 10.1024/0300-9831/a000693.
 
41.
Bae J.H., Choe H.J., Holick M.F., Lim S. Association of vitamin D status with COVID-19 and its severity : Vitamin D and COVID-19: a narrative review. Rev. Endocr. Metab. Disord. 2022; 23(3): 579–599, doi: 10.1007/s11154-021-09705-6.
 
42.
Buczkowski K., Chlabicz S., Dytfeld J., Horst-Sikorska W., Jaroszyński A., Kardas P. i wsp. Wytyczne dla lekarzy rodzinnych dotyczące suplementacji witaminy D. Forum Med. Rodz. 2013; 7(2): 55–58.
 
43.
Płudowski P. Karczmarewicz E., Chlebna-Sokół D., Czech-Kowalska J., Dębski R., Dobrzańska A. i wsp. Witamina D: rekomendacje dawkowania w populacji osób zdrowych oraz w grupach ryzyka deficytów – wytyczne dla Europy Środkowej 2013 r. Stand. Med. Pediatr. 2013; 10(5): 573–578.
 
eISSN:1734-025X
Journals System - logo
Scroll to top