Bieżący numer
O czasopiśmie
Rada Naukowa
Kolegium Redakcyjne
Polityka prawno-archiwizacyjna
Kodeks etyki publikacyjnej
Wydawca
Informacja o przetwarzaniu danych osobowych w ramach plików cookies oraz subskrypcji newslettera
Archiwum
Dla autorów
Dla recenzentów
Kontakt
Recenzenci
Recenzenci rocznika 2023
Recenzenci rocznika 2022
Recenzenci rocznika 2021
Recenzenci rocznika 2020
Recenzenci rocznika 2019
Recenzenci rocznika 2018
Recenzenci rocznika 2017
Recenzenci rocznika 2016
Recenzenci rocznika 2015
Recenzenci rocznika 2014
Recenzenci rocznika 2013
Recenzenci rocznika 2012
Polecamy
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Sklep Wydawnictw SUM
Biblioteka Główna SUM
Polityka prywatności
Deklaracja dostępności
Recenzenci
Recenzenci rocznika 2023
Recenzenci rocznika 2022
Recenzenci rocznika 2021
Recenzenci rocznika 2020
Recenzenci rocznika 2019
Recenzenci rocznika 2018
Recenzenci rocznika 2017
Recenzenci rocznika 2016
Recenzenci rocznika 2015
Recenzenci rocznika 2014
Recenzenci rocznika 2013
Recenzenci rocznika 2012
Alergia a stres oksydacyjny
1
Katedra i Zakład Mikrobiologii i Immunologii, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Autor do korespondencji
Magdalena Anna Twardoch
Katedra i Zakład Mikrobiologii i Immunologii, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, ul. tel. +48 32 272 25 54, +48 32 272 20 41
Katedra i Zakład Mikrobiologii i Immunologii, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, ul. tel. +48 32 272 25 54, +48 32 272 20 41
Ann. Acad. Med. Siles. 2016;70:15-23
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Tlen jako pierwiastek biogenny warunkuje przebieg podstawowych procesów biochemicznych gwarantujących przeżycie komórki. Niestety, w szczególnych warunkach wysoce reaktywne formy tlenu (RFT) mogą wywierać toksyczny efekt na organizm. W niewielkich ilościach RFT są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania komórki, jednak ich nasilone wytwarzanie, przekraczające skuteczność działania systemów antyoksydacyjnych, określane mianem stresu oksydacyjnego, sprzyja zaburzeniom struktury i funkcji komórek oraz tkanek. Współcześnie coraz częściej wskazuje się na istotny udział stresu oksydacyjnego w przebiegu i/lub etiologii przewlekłych chorób zapalnych, do których zalicza się m.in. choroby atopowe, takie jak astma oskrzelowa, atopowe zapalenie skóry czy alergiczny nieżyt nosa.
REFERENCJE (84)
1.
Berbecki J., Mitosek-Szewczyk K., Kurzepa J., Nastaj M., Łobejko K., Stelmasiak Z. Procesy wolnorodnikowej peroksydacji lipidów ze szczególnym uwzględnieniem roli paraoksonazy-1 w patogenezie stwardnienia rozsianego. Wiad. Lek. 2011; 64: 31–36.
2.
Kwiecień S., Pawlik M., Brzozowski T., Pawlik W., Konturek S. Przemiany reaktywnych form tlenu w doświadczalnym, stresowym modelu uszkodzeń błony śluzowej żołądka. Gastroenterol. Pol. 2010; 17: 234–243.
3.
Ługowski M., Saczko J., Kulbacka J., Banaś T. Reaktywne formy tlenu i azotu. Pol. Merkuriusz Lek. 2011; 31: 313–317.
4.
Kulbacka J., Saczko J., Chwiłkowska A. Stres oksydacyjny w procesach uszkodzenia komórek. Pol. Merkuriusz Lek. 2009; 27: 44–47.
5.
Rutkowski R., Pancewicz S.A., Rutkowski K., Rutkowska J. Znaczenie reaktywnych form tlenu i azotu w patomechanizmie procesu zapalnego. Pol. Merkuriusz Lek. 2007; 23: 131–136.
6.
Puzanowska-Tarasiewicz H., Kuźmicka L., Tarasiewicz M. Funkcje biologiczne wybranych pierwiastków i ich związków. I. Tlen – pierwiastek życia i śmierci. Pol. Merkuriusz Lek. 2009; 27: 245–248.
7.
Łuszczewski A., Matyska-Pielarska E., Trefler J., Wawer I., Łącki J., Śliwińska-Stańczyk P. Reactive oxygen species-physiological and pathological function in The human body. Reumatologia 2007; 45: 284–289.
8.
Sadowska-Woda I., Bieszczad-Bedrejczuk E. Rola stresu oksydacyjnego w patogenezie astmy oskrzelowej. Alerg. Astma Immun. 2011; 16: 80–89.
9.
Świderska-Kołacz G., Kumański K., Parka B. Alkohol a stres oksydacyjny. Kosmos 2012; 61: 93–103.
10.
Ahmad A., Shameem M., Husain Q. Relation of oxidant-antioxidant imbalance with disease progression in patients with asthma. Ann. Thorac. Med. 2012; 7: 226–232.
11.
Cho Y.S., Moon H.B. The role of oxidative stress in the pathogenesis of asthma. Allergy Asthma Immunol. Res. 2010; 2: 183–187.
12.
Sahiner U.M., Birben E., Erzurum S., Sackesen C., Kalayci O. Oxidative stress in asthma. World Allergy Organ J. 2011; 4: 151–158.
13.
Zanatta A., Nishiyama A., Michelotto Junior P. The prevention of oxidative stress improve asthmatic inflammation. Adv. Biosci. Biotechnol. 2012; 3: 1087–1090.
14.
Grosicka-Maciąg E. Biologiczne skutki stresu oksydacyjnego wywołanego działaniem pestycydów. Postepy Hig. Med. Dosw. (online). 2011; 65: 357–366.
15.
Kalisz O., Wolski T., Gerkowicz M., Morawski M. Reaktywne formy tlenu (RFT) oraz ich rola w patogenezie niektórych chorób. Annales UMCS Sect D 2007; 62: 87–99.
16.
Zabłocka A., Janusz M. Dwa oblicza wolnych rodników tlenowych. Postepy Hig. Med. Dosw. (online). 2008; 62: 118–124.
17.
Radwańska-Wala B., Buszman E., Druzba D. Udział reaktywnych form tlenu w patogenezie chorób ośrodkowego układu nerwowego. Wiad. Lek. 2008; 61: 67–73.
18.
Birkner E., Zalejska-Fiolka J., Antoszewski Z., Aktywność enzymów antyoksydacyjnych i rola witamin o charakterze antyoksydacyjnym w chorobie Alzheimera. Postepy Hig. Med. Dosw. (online) 2004; 58: 264–269.
19.
Kaur J., Arora S., Singh B., Thakur L.C., Gambhir J., Prabhu K.M. Role of oxidative stress in pathophysiology of transient ischemic attack and stroke. Int. J. Biol. Med. Res. 2011; 2: 611–615.
20.
Król K., Konopka T. Reaktywne pochodne tlenu i mechanizmy antyoksydacyjne w patogenezie zapaleń przyzębia. Dent. Med. Probl. 2003; 40: 121–128.
21.
Klimczak A., Kubiak K., Malinowska K., Dziki Ł. Badanie aktywności wybranych enzymów antyoksydacyjnych u chorych na raka jelita grubego. Pol. Merkuriusz Lek. 2009; 27: 470–473.
22.
Holguin F., Fitzpatrick A. Obesity, asthma, and oxidative stress. J. Appl. Physiol. 2010; 108: 754–759.
23.
Ziora D., Sitek P., Machura E., Ziora K. Otyłość a astma oskrzelowa – czy istnieje odrębny fenotyp astmy? Pneumonol. Alergol. Pol. 2012; 80: 454–462.
24.
Zhao J.J., Shimizu Y., Dobashi K. i wsp. The relationship between oxidative stress and acid stress in adult patients with mild asthma. J. Investig. Allergol. Clin. Immunol. 2008; 18: 41–45.
25.
Yuksel H., Dinc G., Sakar A. i wsp. Prevalence and comorbidity of allergic eczema, rhinitis, and asthma in a city in western Turkey. J. Investig. Allergol. Clin. Immunol. 2008; 18: 31–35.
26.
Trischler J., Merkel N., Könitzer S., Müller C., Unverzagt S., Lex C. Fractionated breath condensate sampling: H2O2 concentrations of the alveolar fraction may be related to asthma control in children. Respir. Res. 2012; 13: 14.
27.
Toyran M., Kaymak M., Vezir E. i wsp. Trace element levels in children with atopic dermatitis. J. Investig. Allergol. Clin. Immunol. 2012; 22: 341–344.
28.
Sagdic A., Sener O., Bulucu F. i wsp. Oxidative stress status and plasma trace elements in patients with asthma or allergic rhinitis. Allergol. Immunopathol. (Madr) 2011; 39: 200–205.
29.
Liu L., Poon R., Chen L. i wsp. Acute effects of air pollution on pulmonary function, airway inflammation, and oxidative stress in asthmatic children. Environ. Health Perspect. 2009; 117: 668–674.
30.
Kirkham P., Rahman I. Oxidative stress in asthma and COPD: antioxidants as a therapeutic strategy. Pharmacol. Ther. 2006; 111: 476–494.
31.
Emecen Ö., Berçik Ýnal B., Erdenen F., Usta M., Aral H., Güvenen G. Evaluation of oxidant/antioxidant status and ECP levels inasthma. Turk. J. Med. Sci. 2010; 40: 889–895.
32.
Dut R., Dizdar E.A., Birben E. i wsp. Oxidative stress and its determinants in the airways of children with asthma. Allergy 2008; 63: 1605–1609.
33.
Gendźwiłł A. Reaktywne formy tlenu i hiporeaktywność naczyń we wstrząsie septycznym. Część II – Przeciwutleniacze i hiporeaktywność naczyń we wstrząsie septycznym. Pol. Merkuriusz Lek. 2007; 23: 284–287.
34.
Czarnecki R., Czerwionka-Szaflarska M., Kędziora J., Czuczejko J. Ocena stężenia parametrów stresu oksydacyjnego u dzieci i młodzieży z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka i/lub dwunastnicy ze współistniejącym zakażeniem Helicobacter pylori. Prz. Gastroenterol. 2008; 3: 201–206.
35.
Rogala B., Polaniak R., Grzanka A., Ciesielska-Kopacz N., Birkner E. Ocena aktywności enzymów antyoksydacyjnych i nasilenia peroksydacji lipidów u chorych na astmę. Pneumonol. Alergol. Pol. 2004; 72: 472–476.
36.
Gacko M., Worowska A., Karwowska A., Łapiński R. Extracellular Superoxide Dismutase In Vascular Wall. Adv. Clin. Exp. Med. 2006; 15: 925–932.
37.
Gałecka E., Jacewicz R., Mrowicka M. i wsp.: Enzymy antyoksydacyjne – budowa, właściwości, funkcje. Pol. Merkuriusz Lek. 2008, 25: 266–268.
38.
Łukaszewicz-Hussain A. Rola glutationu i enzymów z nim związanych w procesach antyoksydacyjnych organizmu. Med. Pr. 2003; 54: 473–479.
39.
Ercan H., Birben E., Dizdar E.A. i wsp. Oxidative stress and genetic and epidemiologic determinants of oxidant injury in childhood asthma. J. Allergy Clin. Immunol. 2006; 118: 1097–1104.
40.
Wielkoszyński T., Zawadzki M., Ordon-Lebek A., Szlacheta-Korzonek I. Enzymatyczne układy antyoksydacyjne – właściwości, występowanie i rola biologiczna. Diag. Lab. 2007; 43: 283–296.
41.
Gajewska B., Usarek E., Kaźmierczak B., Kukwa W., Kukwa A., Barańczyk-Kuźma A. Ekspresja izoenzymów transferazy S-glutationowej w płaskonabłonkowym raku języka i dna jamy ustnej. Pol. Merkuriusz Lek., 2007; 23: 196–199.
42.
Lutz W., Tarkowski M., Nowakowska E. Polimorfizm genetyczny S-transferaz glutationowych jako czynnik predysponujący do wystąpienia alergii skórnej. Med. Pr. 2001; 52: 45–51.
43.
Sapian-Raczkowska B., Rabczyński M., Adamiec R. Paraoksonaza – ważny enzym przemian lipidowych i potencjalny sprzymierzeniec w leczeniu przeciwmiażdżycowym. Pol. Merkuriusz Lek. 2010; 29: 325–327.
44.
Otocka-Kmiecik A., Orłowska-Majdak M. The role of genetic (PON1 Polymorphism) and environmental factors, especially physical activity, in antioxidant function of paraoxonase. Postepy Hig. Med. Dosw. (online) 2009; 63: 668–677.
45.
Rutkowski M., Matuszewski T., Kędziora J., Paradowski M., Kłos K., Zakrzewski A. Witaminy A, E i C jako antyoksydanty. Pol. Merkuriusz Lek. 2010; 29: 377–381.
46.
Konopacka M. Rola witaminy C w uszkodzeniach oksydacyjnych DNA. Postepy Hig. Med. Dosw. 2004; 58: 343–348.
47.
Kleszczewska E. Biologiczne znaczenie witaminy C ze szczególnym z uwzględnieniem jej znaczenia w metabolizmie skóry. Pol. Merkuriusz Lek. 2007; 23: 462–465.
48.
Guz J., Dziaman T., Szpila A. Czy witaminy antyoksydacyjne mają wpływ na proces karcynogenezy? Postepy Hig. Med. Dosw. (online) 2007; 61: 185–198.
49.
Gałecka E., Mrowicka M., Malinowksa K., Gałecki P. Wybrane substancje nieenzymatyczne uczestniczące w procesie obrony przed nadmiernym wytwarzaniem wolnych rodników. Pol. Merkuriusz Lek. 2008; 25: 269–272.
50.
Bilska A., Kryczyk A., Włodek L. Różne oblicza biologicznej roli glutationu. Postepy Hig. Med. Dosw. (online) 2007; 61: 438–453.
51.
Bukowska B. Glutation: biosynteza, czynniki indukujące oraz stężenie w wybranych jednostkach chorobowych. Med. Pr. 2004; 55: 501–509.
52.
Palmieri B., Sblendorio V. Oxidative stress detection: what for? Eur. Rev. Med. Pharmacol. Sci. 2007; 11: 27–54.
53.
Wachowicz B., Kulifer A., Olas B. Właściwości biologiczne izoprostanów. Kosmos 2011; 60: 33–42.
54.
Montuschi P., Barnes P., Roberts L. Insights into Oxidative Stress: The Isoprostanes. Curr. Med. Chemistry 14, 703–711.
55.
Swincow G., Czerwionka-Szaflarska M. Symptomatologia chorób alergicznych u dzieci – marsz alergiczny. Pediatr. Pol. 2010; 85: 141–147.
56.
Frankowska J., Trznadel-Budźko E., Rotsztejn H. Atopowe zapalenie skóry w praktyce lekarza rodzinnego. Dermatol. Klin. 2009; 11: 171–174.
58.
Kasperska-Zając A., Koczy-Baron E. Etiopatogeneza atopowego zapalenia skóry. Pol. Merkuriusz Lek. 2011, 31: 309–312.
59.
Silny W., Czarnecka-Operacz M., Gliński W., Samochocki Z., Jenerowicz D. Atopowe zapalenie skóry – współczesne poglądy na patomechanizm oraz metody postępowania diagnostyczno-leczniczego. Stanowisko grupy specjalistów Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Post. Dermatol. Alergol. 2010; 27: 365–383.
60.
Wąsowska-Królikowska K., Krogulska A. Atopowe zapalenie skóry jako problem w pediatrii. Prz. Pediatr. 2005, 35: 145–152.
61.
Rosińska A., Stajkowska I., Cichy W. Rola alergenów pokarmowych w etiopatogenezie atopowego zapalenia skóry. Post. Dermatol. Alergol. 2007; 24: 224–232.
62.
Wanat-Krzak M., Kurzawa R. Diagnostyka i leczenie wyprysku atopowego. Alerg. Astma Immun. 2006; 11: 11–21.
63.
Brzoznowski W. Standardy diagnostyczne i terapeutyczne alergicznego nieżytu nosa. Forum Med. Rodz. 2009; 3: 173–180.
64.
Dávila I., Mullol J., Ferrer M. et al. Genetic Aspects of Allergic Rhinitis. J. Investig. Allergol. Clin. Immunol. 2009; 19: 25–31.
65.
Small P., Kim H. Allergic rhinitis. Allergy Asthma Clin. Immunol. 2011; 7: S3. doi: 10.1186/1710-1492-7-S1-S3.
66.
Sequeira S., Rao A., Rao A. Increased oxidative stress and altered antioxidants status in patients with chronic allergic rhinitis. Adv. Biosci. Biotechnol. 2012; 3: 951–956.
67.
Perić A., Vojvodić D., Vukomanović-Đurđević B., Baletić N. Eosinophilic inflammation in allergic rhinitis and nasal polyposis. Arh. Hig. Rada. Toksikol. 2011; 62: 341–348.
68.
Lewandowska-Polak A. Alergiczny nieżyt nosa i astma oskrzelowa – koncepcja ARIA jako wyzwanie dla lekarza. Alerg. Astma Immun. 2009; 14: 7–13.
69.
Emin O., Hasan A., Aysegul D., Rusen D. Total antioxidant status and oxidative stress and their relationship to total IgE levels and eosinophil counts in children with Allergic Rhinitis. J. Investig. Allergol. Clin. Immunol. 2012; 22: 188–192.
70.
From the Global Strategy for Asthma Management and Prevention, Global Initiative for Asthma (GINA) 2015. http://www.ginasthma.org/.
71.
Bateman E.D., Hurd S.S., Barnes P.J. et al. Global strategy for asthma management and prevention: GINA executive summary. Eur. Respir. J. 2008; 31: 143–178.
72.
Postępski J., Winiarska-Opoka V., Misztal-Tuszkiewicz E. Znaczenie reakcji wolnorodnikowych w patogenezie wybranych schorzeń dzieci. Pediatr. Pol. 2000; 75: 767–776.
73.
Aksoy F., Demirhan H., Veyseller B., Yildirim Y.S., Ozturan O., Basinoğlu F. Advanced oxidation protein products as an oxidative stress marker in allergic rhinitis. Kulak. Burun. Bogaz. Ihtis. Derg. 2009; 19: 279–284.
74.
Castro-Giner F., Künzli N., Jacquemin B. et al. Traffic-Related Air Pollution, Oxidative Stress Genes, and Asthma (ECHRS). Environ. Health. Perspect. 2009; 117: 1919–1924.
75.
Minelli C., Granell R., Newson R. et al. Glutathione-S-transferase genes and asthma phenotypes: a Human Genome Epidemiology (HuGE) systematic review and meta-analysis including unpublished data. Int. J. Epidemiol. 2010; 39: 539–562.
76.
Riedel M., Nel A. Importance of oxidative stress in the pathogenesis and treatment of asthma. Curr. Opin. Allergy. Clin. Immunol. 2008; 8: 49–56.
77.
Ciencewicki J., Trivedi S., Kleeberger S. Oxidants and the pathogenesis of lung diseases. J. Allergy Clin. Immunol. 2008; 122: 456–468.
78.
Patel B.D., Welch A.A., Bingham S.A. i wsp. Dietary antioxidants and asthma in adults. Thorax 2006; 61: 388–393.
79.
Alsamarai A.M., Alwan A.M., Ahmad A.H. et al. The Relationship between Asthma and Allergic Rhinitis in the Iraqi Population. Allergol. Int. 2009; 58: 549–555.
80.
Al-Afaleg N.O., Al-Senaidy A., El-Ansary A. Oxidative stress and an-tioxidant status in Saudi asthmatic patients. Clin. Biochem. 2011; 44: 612–617.
81.
Fitzpatrick A.M., Teague W.G., Holguin F., Yeh M., Brown L.A. Airway glutathione homeostasis is altered in children with severe asthma: evidence for oxidant stress. J. Allergy Clin. Immunol. 2009; 123: 146–152.
82.
Peroni D.G., Bodini A., Corradi M., Coghi A., Boner A.L., Piacentini G.L. Markers of oxidative stress are increased in exhaled breath condensates of children with atopic dermatitis. Br. J. Dermatol. 2012; 166: 839–843.
83.
Sackesen C., Ercan H., Dizdar E. i wsp. A comprehensive evaluation of the enzymatic and nonenzymatic antioxidant systems in childhood asthma. J. Allergy Clin. Immunol. 2008; 122: 78–85.
84.
Trznadel-Budźko E., Kaszuba A., Czarnecki M., Kozłowska M. Potencjał antyoksydacyjny surowicy i krwinek czerwonych i granulocytów obojętnochłonnych w atopowym zapaleniu skóry. Prz. Dermatol. 1995; 82: 533–536.
CYTOWANIA (2):
1.
Therapeutic Potential of Selenium as a Component of Preservation Solutions for Kidney Transplantation
Aneta Ostróżka-Cieślik, Barbara Dolińska, Florian Ryszka
Molecules
Aneta Ostróżka-Cieślik, Barbara Dolińska, Florian Ryszka
Molecules
2.
Potential Differences between Local and Systemic Allergic Rhinitis Induced by Birch Pollen
Andrzej Bozek, Fiolka Zalejska, Wojtys Krajewska, Beata Galuszka, Anna Cudak
International Archives of Allergy and Immunology
Andrzej Bozek, Fiolka Zalejska, Wojtys Krajewska, Beata Galuszka, Anna Cudak
International Archives of Allergy and Immunology
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 1734-025X |
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, jako Operator Serwisu annales.sum.edu.pl, przetwarza dane osobowe zbierane podczas odwiedzania Serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o Użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje, zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka), a także poprzez gromadzenie logów serwera www, będącego w posiadaniu Operatora Serwisu. Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności.
Możesz wyrazić zgodę na przetwarzanie danych w tych celach, odmówić zgody lub uzyskać dostęp do bardziej szczegółowych informacji.
Możesz wyrazić zgodę na przetwarzanie danych w tych celach, odmówić zgody lub uzyskać dostęp do bardziej szczegółowych informacji.
