Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania astmy i chorób alergicznych wśród gimnazjalistów z Bytomia
Więcej
Ukryj
1
Zakład Biostatystyki, Katedra Epidemiologii i Biostatystyki, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu,
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
2
Zakład Toksykologii i Ochrony Zdrowia w Środowisku Pracy, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Autor do korespondencji
Agata Wypych-Ślusarska
Zakład Biostatystyki, Katedra Epidemiologii i Biostatystyki, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Piekarska 18, 41-902 Bytom
Ann. Acad. Med. Siles. 2017;71:297-303
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wstęp:
Wdrażanie odpowiednich programów profilaktycznych, minimalizujących skutki astmy bądź umożliwiających jej skuteczną kontrolę wymaga właściwej identyfikacji czynników ryzyka, w tym również uwarunkowań społeczno-ekonomicznych. Celem badania było określenie społeczno-ekonomicznych uwarunkowań astmy oraz chorób alergicznych występujących u dzieci z Bytomia.
Materiał i metody:
Na przełomie 2011/2012 r. przeprowadzono epidemiologiczne badanie przekrojowe wśród 1099 uczniów szkół gimnazjalnych w Bytomiu. Kwestionariusz, wypełniany przez uczniów, zawierał pytania pochodzące z kwestionariusza stosowanego w badaniu Health Behavior in School-aged Children (HBSC). Badano wpływ skali zasobów materialnych rodziny FAS (Family Affluence Scale) oraz wykształcenia matki na częstość występowania: astmy oskrzelowej, napadów duszności, świszczącego oddechu, alergii na kurz, pyłki roślin oraz sierść zwierząt, a także na częstość wykonywania testów alergicznych. Analiza danych została przeprowadzona w programie Statistica 10.0. Przyjęto poziom znamienności statystycznej p < 0,05.
Wyniki:
Częstość rozpoznanej kiedykolwiek astmy oskrzelowej wynosiła 9,9%, napadów duszności 24,4% oraz świszczącego oddechu 17,5% i problemy te częściej występowały u dzieci z rodzin o niskim FAS. Astma oskrzelowa częściej dotyczy dzieci, których matki legitymują się wykształceniem podstawowym lub zawodowym. Dzieci z rodzin o wysokim statusie społeczno-ekonomicznym (wysoki poziom skali FAS i wyższe wykształcenie matek) częściej mają wykonywane testy alergiczne i częściej też zgłaszają alergię na kurz domowy, pyłki roślin oraz sierść zwierząt.
Wnioski:
Przeprowadzone badanie wskazuje na wpływ niższego wykształcenia matek na częstsze występowanie astmy oskrzelowej u dzieci, co związane może być z niekorzystnymi zachowaniami zdrowotnymi. Uczulenia na alergeny wziewne są charakterystyczne dla dzieci z rodzin o wysokim SES, co może być związane z częstszym wykonywaniem testów alergicznych w tej grupie.
REFERENCJE (25)
1.
Asher M.J., Weiland S.K. The International Study of Asthma and Allergies in Childchood (ISAAC). ISAAC Steering Committee. Clin. Exp. Allergy 1998; 28 suppl.: 52–66.
2.
Sears M.R. Trends in the prevalence of asthma. Chest 2014; 145(2): 219–225.
3.
Pearce N., Aït-Khaled N., Beasley R., Mallol J., Keil U., Mitchell E., Robertson C. Worldwide trends in asthma prevalence of asthma symptoms: Phase III International Study of Asthma and Allergies in Childhood (ISAAC). Thorax 2007; 62(9): 758–766.
4.
Samel-Kowalik P., Lipiec A., Tomaszewska A., Raciborski F., Walkiewicz A., Lusawa A., Borowicz J., Gutowska-Ślesik J., Samoliński B. Występowanie astmy i alergii w Polsce – badanie ECAP. Gazeta Farmaceutyczna 2009; 3: 32–34.
5.
Kanervisto M., Vasankari T., Laitinen T., Heliövaara M., Jousilahti P., Saarelainen S. Low socioeconomic status is associated with chronic obstructive airway diseases. Respir. Med. 2011; 105: 1140–1146.
6.
Kozyrskyj A.L., Kendall G.E., Jacoby P., Sly P.D., Zubrick S.R. Association between socioeconomic status and the development of asthma: analyses of income trajectories. Am. J. Public Health 2010; 100(3): 540–546.
7.
Shankardass K., McConnell R.S., Milam J., Berhane K., Tatalovich Z., Wilson J.P., Jerrett M. The association between contextual socioeconomic factors and prevalent asthma in a cohort of Southern California school children. Soc. Sci. Med. 2007; 65(8): 1792–1806.
8.
Poyser M.A., Nelson H., Ehrlich R.I., Bateman E.D., Parnell S., Puterman A., Weinberg E. Socioeconomic deprivation and asthma prevalence and severity in young adolescents. Eur. Respir. J. 2002; 19(5): 892–898.
9.
Hancox R.J., Milne B.J., Taylor D.R., Greene J.M., Cowan J.O., Flannery E.M., Herbison G.P., McLachlan C.R., Poulton R., Sears M.R. Relationship between socioeconomic status and asthma: a longitudinal cohort study. Thorax 2004; 59(5): 376–380.
10.
Stańczyk-Przyłuska A., Giurowa D., Stańczyk M., Arendarczyk J., Kowalski M.L., Zeman K., Wilczyński J. Karmienie piersią w rodzinach obciążonych i nieobciążonych chorobami alergicznymi. Alerg. Astma Immunol. 2010; 15: 208–213.
11.
Mazur J. Status materialny rodziny i otoczenia a samopoczucie i styl życia młodzieży 15-letniej. Wyniki badań HBSC 2006 w ujęciu środowiskowym. Warszawa 2007.
12.
Światowa strategia rozpoznawania, leczenia i prewencji astmy. Aktualizacja 2006. Medycyna Praktyczna. Wydanie Specjalne 2007; 1: 21–22.
13.
Skrzypek M., Zejda J.E., Kowalska M., Czech E.M. Effect of residential proximity to traffic on respiratory disorders in school children in Upper Silesian Industrial Zone, Poland. Int. J. Occup. Med. Environ. Health 2013; 26(1): 83–91.
14.
De Meer G., Reijneveld S.A., Brunekreef B. Wheeze in children: the impact of parental education on atopic and non-atopic symptoms. Pediatr. Allergy Immunol. 2009; 21(5): 823–830.
15.
Almqvist C., Pershagen G., Wickman M. Low socioeconomic status as a risk factor for asthma, rhinitis and sensitization at 4 years in a birth cohort. Clin. Exp. Allergy 2005; 35(5): 612–618.
16.
Singh G.K., Siahpush M., Kogan M.D. Disparities in children’s exposure to environmental tobacco smoke in the United States, 2007. Pediatrics 2010; 126(1): 4–14.
17.
Li R., Darling N., Maurice E., Barker L., Grummer-Strawn L.M. Breastfeeding rates in the United States by characteristics of the child, mother, or family: the 2002 National Immunization Survey. Pediatrics 2005; 115(1): 31–37.
18.
De Meer G., Reijneveld S.A., Brunekreef B. Wheeze in children: the impact of parental education on atopic and non-atopic symptoms. Pediatr Allergy Immunol 2009; 21(5): 823–830.
19.
Sternthal M.J., Coull B.A., Chiu Y.H., Cohen S., Wright R.J. Associations among maternal childhood socioeconomic status, cord blood IgE levels, and repeated wheeze in urban children. J. Allergy Clin. Immunol. 2011; 128(2): 337–345.
20.
Ben-Shlomo Y., Kuh D. A life course approach to chronic disease epidemiology: conceptual models, empirical challenges and interdisciplinary perspectives. Int. J. Epidemiol. 2002; 31(2): 285–293.
21.
Graham H., Hawkins S.S., Law C. Lifecourse influences on women’s smoking before, during and after pregnancy. Soc. Sci. Med. 2010; 70: 582–587.
22.
Currie C., Zanotti C., Morgan A. et al. eds. Social determinants of health and well-being among young people. Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) study: international report from the 2009/2010 survey. Copenhagen, WHO Regional Office for Europe, 2012 (Health Policy for Children and Adolescents, No. 6
http://www.hbsc.org/publicatio... [dostęp 16.01.2016].
23.
Mazur J., Małkowska-Szkutnik A. Wyniki badań HBSC 2010. Raport techniczny. Warszawa 2011, s. 22–23.
24.
Lannerö E., Kull I., Wickman M., Pershagen G., Nordvall S.L. Environmental risk factors for allergy and socioeconomic status in a birth cohort (BAMSE). Pediatr. Allergy Immunol. 2002; 13(3): 182–187.
25.
Ruijsbroek A., Wijga A., Kerkhof M., Koppelman G.H., Smit H.A., Droomers M. The development of socio-economic health differences in childhood: results of the Dutch longitudinal PIAMA birth cohort. BMC Public Health 2011; 11: 225.