SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie:
Choroby przewlekłe są jednym z najpoważniejszych zjawisk i problemów współczesnego świata. Należą do nich astma, alergie i nadciśnienie tętnicze (nadciśnienie). Nawet krótkotrwałe narażenie na zanieczyszczone powietrze zwiększa częstość występowania zarówno nadciśnienia, jak i astmy. Celem badań jest określenie zależności pomiędzy poziomem wybranych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego w mieście Bielsko-Biała w latach 2018–2022 (dwutlenek azotu, pyły zawieszone PM2,5 i PM10 oraz benzo(a)piren) a zachorowalnością na astmę i chorobę nadciśnieniową wśród dzieci i młodzieży w wieku od 0 do 18 lat w Bielsku-Białej.

Materiał i metody:
Na podstawie danych z Wydziału Zdrowia – Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, dotyczących zachorowalności na astmę i chorobę nadciśnieniową, przedstawiono tabele i wykresy ilustrujące częstość występowania tych chorób. Uwzględniono także średnie roczne stężenia wybranych substancji zanieczyszczających powietrze. Na podstawie programu Statistica i współczynników korelacji Pearsona zbadano związek pomiędzy występowaniem astmy i choroby nadciśnieniowej a zanieczyszczeniem powietrza.

Wyniki:
Liczba zachorowań na nadciśnienie tętnicze i astmę wśród dzieci i młodzieży w Bielsku-Białej maleje i wynosi 32,1/10 000 w 2018 r. i 18,7/10 000 w 2022 r. w przypadku choroby nadciśnieniowej oraz 394,8/10 000 w 2018 r. i 319,9/10 000 w 2022 r. w przypadku astmy. Maleje także średnioroczne stężenie PM10 i benzo(a)pirenu.

Wnioski:
W omawianym okresie nie nastąpiło przekroczenie średniorocznych stężeń analizowanych substancji. Zmniejszająca się zapadalność na astmę i nadciśnienie tętnicze ma związek z poprawą jakości powietrza atmosferycznego.

REFERENCJE (20)
1.
Czubaj-Kowal M., Kurzawa R., Nowicki G. Impact of air pollution on the concentration of nitric oxide in the exhaled air (FeNO) in children – a review of the literature on the subject. J. Educ. Health Sport 2022; 12(1): 92–105, doi: 10.12775/JEHS.2022.12.01.007.
 
2.
Uwak I., Olson N., Fuentes A., Moriarty M., Pulczinski J., Lam J. et al. Application of the Navigation Guide systematic review methodology to evaluate prenatal exposure to particulate matter air pollution and infant birth weight. Environ. Int. 2021; 148: 106378, doi: 10.1016/j.envint.2021.106378.
 
3.
WHO global air quality guidelines: particulate matter (PM2.5 and PM10), ozone, nitrogen dioxide, sulfur dioxide and carbon monoxide. Whorld Health Organization, 2021, https://apps.who.int/iris/hand.... License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
 
4.
Stryjek J. Zanieczyszczenie powietrza jako zagrożenie bezpieczeństwa zdrowotnego w Polsce – w świetle teorii sekurytyzacji. Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej 2021; 19(1): 159–176, doi: 10.36874/RIESW.2021.1.9.
 
5.
Szczepański K., Chłopek Z., Bebkiewicz K., Sar H. Assessment of pollutant emission in Poland from various categories of transport. Environmental Protection and Natural Resources 2022; 33(3): 1–9, doi: 10.2478/oszn-2022-0008.
 
6.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bielska-Białej. Cz. 1. Stan miasta i uwarunkowania rozwoju. Biuro Rozwoju Miasta. Bielsko-Biała 2012.
 
7.
Obrycki Ł. Rozpoznawanie nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży. Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce 2022; 8(1): 17–25.
 
8.
Honda T., Pun V.C., Manjourides J., Suh H. Associations of long-term fine particulate matter exposure with prevalent hypertension and increased blood pressure in older Americans. Environ. Res. 2018; 164: 1–8, doi: 10.1016/j.envres.2018.02.008.
 
9.
Xie X., Wang Y., Yang Y., Xu J., Zhang Y., Tang W. et al. Long-term effects of ambient particulate matter (with an aerodynamic diameter ≤ 2.5 μm) on hypertension and blood pressure and attributable risk among reproductive-age adults in China. J. Am. Heart Assoc. 2018; 7(9): 008553, doi: 10.1161/ JAHA.118.008553.
 
10.
Yan M., Xu J., Li C., Guo P., Yang X., Tang N.J. et al. Associations between ambient air pollutants and blood pressure among children and adolescents: A systemic review and meta-analysis. Sci. Total Environ. 2021; 785: 147279, doi: 10.1016/j.scitotenv.2021.147279.
 
11.
Gariazzo C., Carlino G., Silibello C., Tinarelli G., Renzi M., Finardi S. et al. Impact of different exposure models and spatial resolution on the long-term effects of air pollution. Environ. Res. 2021; 192: 110351, doi: 10.1016/j.envres.2020.110351.
 
12.
Zhang S., Qian Z.H., Chen L., Zhao X., Cai M., Wang C. et al. Exposure to air pollution during pre-hypertension and subsequent hypertension, cardiovascular disease, and death: A trajectory analysis of the UK Biobank cohort. Environ. Health Perspect. 2023; 131(1), doi: 10.1289/EHP10967.
 
13.
Głuszek J., Kosicka T.M. Wpływ smogu (zanieczyszczonego powietrza) na choroby układu sercowo-naczyniowego. Choroby Serca i Naczyń 2019; 16(3): 201–206, doi: 10.5603/ChSiN.2019.0030.
 
14.
Książkiewicz A., Kwilosz E., Fornal R., Dworzańska E. Management and treatment of bronchial asthma in adults and children on the basis of new guidelines. [Article in Polish]. Postepy Hig. Med. Dosw. 2020; 74: 283–300, doi: 10.5604/01.3001.0014.3290.
 
15.
Tiotiu A.I., Novakova P., Nedeva D., Chong-Neto H.J., Novakova S., Steiropoulos P. et al. Impact of air pollution on asthma outcomes. Int. J. Environ. Res. Public Health 2020; 17(17): 6212, doi: 10.3390/ijerph17176212.
 
16.
Fuertes E., Sunyer J., Gehring U., Porta D., Forastiere F., Cesaroni G. et al. Associations between air pollution and pediatric eczema, rhinoconjunctivitis and asthma: A meta-analysis of European birth cohorts. Environ. Int. 2020; 136: 105474, doi: 10.1016/j.envint.2020.105474.
 
17.
Pierangeli I., Nieuwenhuijsen M.J., Cirach M., Rojas-Rueda D. Health equity and burden of childhood asthma – related to air pollution in Barcelona. Environ. Res. 2020; 186: 109067, doi: 10.1016/j.envres.2019.109067.
 
18.
Roczna ocena jakości powietrza w województwie śląskim: raport wojewódzki za rok 2022. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Regionalny Wydział Monitoringu Środowiska w Katowicach. Katowice 2023.
 
19.
Horne B.D., Joy E.A., Hofmann M.G., Gesteland P.H., Cannon J.B., Lefler J.S. et al. Short-term elevation of fine particulate matter air pollution and acute lower respiratory infection. Am. J. Respir. Crit. Care Med. 2018; 198(6): 759–766, doi: 10.1164/rccm.201709-1883OC.
 
20.
Ocena jakości powietrza za rok 2022 - raporty wojewódzkie. GIOŚ [online] https://powietrze.gios.gov.pl/... [accessed on 16 March 2024].
 
eISSN:1734-025X
Journals System - logo
Scroll to top