Zespół bólowy kręgosłupa u pielęgniarek w podkarpackich szpitalach
Więcej
Ukryj
1
Instytut Medyczny, Uczelnia Państwowa im. Jana Grodka w Sanoku
2
Katedra i Zakład Toksykologii i Bioanalizy, Wydział Nauk Farmaceutycznych w Sosnowcu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
3
Wyższa Szkoła Fizjoterapii z siedzibą we Wrocławiu
Autor do korespondencji
Wojciech Roczniak
Instytut Medyczny, Uczelnia Państwowa im. Jana Grodka w Sanoku, ul. Mickiewicza 21, 38-500 Sanok
Ann. Acad. Med. Siles. 2022;76:70-79
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wstęp:
Zespoły bólowe kręgosłupa są ogromnym problemem zdrowotnym. Dotyczą najczęściej osób pomiędzy 40 i 60 rokiem życia, ale zdarza się, że występują jeszcze przed 30 rokiem życia. U pielęgniarek są powszechnym zjawiskiem. Etiologia tych dolegliwości jest wieloczynnikowa. Zasadniczą przyczyną są obciążenia fizyczne kręgosłupa: dźwiganie, wymuszona postawa ciała oraz nadwaga. Istotną rolę odgrywają też predyspozycje neurofizjologiczne człowieka i uwarunkowania społeczne. W pracy podjęto próbę ustalenia, czy osoby badane znają przyczynę swoich dolegliwości, wiedzą, jaka powinna być profilaktyka tego schorzenia, znają zasady ergonomii oraz działania prozdrowotne w tym zakresie.
Materiał i metody:
W pracy określono częstość występowania zespołów bólowych kręgosłupa u pielęgniarek w dwóch szpitalach na Podkarpaciu. Posłużono się autorską ankietą i badaniami antropometrycznymi.
Wyniki:
Ból występował u 89% badanych, a zasadniczą przyczyną dolegliwości były obciążenia fizyczne, nadwaga i niska aktywność fizyczna. Osoby badane znały zasady ergonomii, ale nie wykorzystywały ich w pracy, a staż nie miał tu statystycznie istotnego znaczenia. Odnotowano brak szkoleń i odpowiedniego sprzętu. Jedynie u 13% badanych czynniki stresowe miały wpływ na dolegliwości bólowe kręgosłupa.
Wnioski:
Ból pleców występuje u 90% badanych w szpitalach na Podkarpaciu i ma cechy choroby zawodowej. Respondenci znają zasady ergonomii i wyrażają chęć pogłębienia swojej wiedzy na ten temat. Wiedzę tę należy uzupełnić o podstawowe wiadomości z zakresu aktywnej fizjoterapii i neurofizjologii ze względu na rolę czynników psychologicznych w leczeniu przewlekłego bólu.
REFERENCJE (26)
1.
Kilar J.Z., Lizis P. Leczenie ruchem. Część I: Badanie narządu ruchu w rehabilitacji. Wyd. Kasper. Kraków 1996.
2.
Lewandowska A., Litwin B. Burnout as an occupational risk for nurses. [Article in Polish]. Ann. Acad. Med. Stetin. 2009; 55(3): 86–89.
3.
Thorn B.E. Ronald Melzack Award Lecture: Putting the brain to work in cognitive behavioral therapy for chronic pain. Pain 2020; 161(Suppl. 1): S27–S35, doi: 10.1097/j.pain.0000000000001839.
4.
Fujii T., Oka H., Takano K., Asada F., Nomura T., Kawamata K. et al. Association between high fear-avoidance beliefs about physical activity and chronic disabling low back pain in nurses in Japan. BMC Musculoskelet. Disord. 2019; 20(1): 572, doi: 10.1186/s12891-019-2965-6.
5.
Jaromi M., Nemeth A., Kranicz J., Laczko T., Betlehem J. Treatment and ergonomics training of work-related lower back pain and body posture problems for nurses. J. Clin. Nurs. 2012; 21(11–12): 1776–1784, doi: 10.1111/j.1365-2702.2012.04089.x.
6.
Simon M., Tackenberg P., Nienhaus A., Estryn-Behar M., Conway P.M., Hasselhorn H.M. Back or neck-pain-related disability of nursing staff in hospitals, nursing homes and home care in seven countries – results from the European NEXT-Study. Int. J. Nurs. Stud. 2008; 45(1): 24–34, doi: 10.1016/j.ijnurstu.2006.11.003.
7.
Kuriata E., Felińczak A., Grzebieluch J., Szachniewicz M. Specyfika pracy pielęgniarskiej w szpitalu – warunki pracy i aktualne wyzwania. Część 1. Piel. Zdr. Publ. 2011; 1(2): 163–167.
8.
Higiena, profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych. J.T. Marcinkowski [red.]. Wyd. Lekarskie PZWL. Warszawa 2003.
9.
Bugajska J., Żołnierczyk-Zreda D., Jędryka-Góral A. Rola psychospołecznych czynników pracy w powstawaniu zaburzeń mięśniowo-szkieletowych u pracowników. Med. Pr. 2011; 62(6): 653–658.
10.
Bóle kręgosłupa. J. Kiwerski, R. Fiutko [red.]. Wyd. Lekarskie PZWL. Warszawa 2001.
11.
Wypyszewska J., Kopański Z., Kulesa-Mrowiecka M., Rowiński J., Furmanik F., Tabak J. et al. Classification of pain. [Article in Polish]. J. Clin. Healthcare 2018; 2: 12–17.
12.
Adamaszek M., Włoszczak-Szubzda A. Częstotliwość występowania bólu kręgosłupa u personelu medycznego. Aspekty zdrowia i choroby 2018; 3(1): 133–151.
13.
Menzel N.N. Psychosocial factors in musculoskeletal disorders. Crit. Care Nurs. Clin. North Am. 2007; 19(2): 145–153, doi: 10.1016/j.ccell.2007.02.006.
14.
Maciuk M., Krajewska-Kulak E., Klimaszewska K. Self-assessment of low back pain incidence in professionally active nurses. [Article in Polish]. Probl. Hig. Epidemiol. 2012; 93(4): 728–738.
15.
Freitag S., Seddouki R., Dulon M., Kersten J.F., Larsson T.J., Nienhaus A. The effect of working position on trunk posture and exertion for routine nursing tasks: an experimental study. Ann. Occup. Hyg. 2014; 58(3): 317–325, doi: 10.1093/annhyg/met071.
16.
Kułagowska E., Kosińska M., Karolak I. Bezpieczeństwo i ergonomia w pracy pielęgniarek opieki długoterminowej. Zesz. Nauk. Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie 2017; 3(35): 79–91.
17.
Chaiprateep T., Kolladarungkri T., Kumthornthip W., Hunnangkul S. Effectiveness of back exercise and education for lower back pain prevention among nurses at a Tertiary Hospital in Bangkok, Thailand. SMJ 2020; 72(2): 109–116, doi: 10.33192/Smj.2020.15.
18.
Higiena pracy w pielęgniarstwie: wybrane zagadnienia. B. Bilski [red.]. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Poznań 2009.
19.
Menzel N.N. Back pain prevalence in nursing personnel: measurement issues. AAOHN J. 2004; 52(2): 54–65, doi: 10.1177/216507990405200204.
20.
Járomi M., Kukla A., Szilágyi B., Simon-Ugron Á., Bobály V.K., Makai A. et al. Back School programme for nurses has reduced low back pain levels: A randomised controlled trial. J. Clin. Nurs. 2018; 27(5–6): e895–e902, doi: 10.1111/jocn.13981.
21.
Malińska M. Preventing work-related musculoskeletal disorders: physical activity at work (1). [Article in Polish]. Bezp. Pr. 2014; 3: 25–29.
22.
Ksykiewicz-Dorota A., Gerasim B., Zagórski J., Sadło A. Metoda określania i oceny pozycji ciała pielęgniarki odcinkowej w oddziale szpitalnym. Zdr. Publ. 1992; 103(9): 469–474.
23.
Stodolny J. Choroba przeciążeniowa kręgosłupa: epidemia naszych czasów. Wyd. ZL Natura. Kielce 2003.
24.
Spannbauer A., Danek J. Is back pain affecting you? Practical advice on back pain self prevention for the nurses and physiotherapists. [Article in Polish]. Pielęg. Chir. Angiol. 2008; 2(4): 129–135.
25.
Depa A., Drużbicki M. Assessment of frequency of lumbalgia occurrence with relation to the character of performed work. [Article in Polish]. Prz. Med. Uniw. Rzesz. 2008; 1: 34–41.
26.
Kołcz A., Jenaszek K. Assessment of pressure pain threshold at the cervical and lumbar spine region in the group of professionally active nurses: A cross‐sectional study. J. Occup. Health 2020; 62(1): e12108, doi: 10.1002/1348-9585.12108.