Hiperkalcemia w wybranych nowotworach limfo- i mieloproliferacyjnych – patofizjologia, diagnostyka i leczenie
 
Więcej
Ukryj
1
Katedra i Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
 
2
Koło Naukowe Studenckiego Towarzystwa Naukowego przy Katedrze i Klinice Hematologii i Transplantacji Szpiku Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
 
 
Autor do korespondencji
Dariusz Kata   

Katedra i Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, ul. Dąbrowskiego 25, 40-032 Katowice, tel. 32 259 13 15
 
 
Ann. Acad. Med. Siles. 2015;69:14-25
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Hiperkalcemia jest poważnym powikłaniem metabolicznym rozwijającym się w przebiegu wielu chorób nowotworowych – w hematologii najczęściej spotykana jest w szpiczaku plazmocytowym, rzadziej w chłoniakach niehodgkinowskich i chorobie Hodgkina oraz w ostrych i przewlekłych schorzeniach mieloproliferacyjnych. Mechanizm patogenetyczny hiperkalcemii jest złożony – za kluczowy proces uważa się wzrost aktywności osteoklastów, wynikający z zaburzeń w układzie: ligand receptora aktywującego czynnik transkrypcyjny NF-kappaB (RANKL), jego receptor (RANK) i osteoprotegeryna (OPG). Poza tym zidentyfikowano wiele innych czynników, w różnym stopniu zangażowanych w rozwój hiperkalcemii, w zależności od typu choroby – hormony (m.in. białko podobne do parathormonu), aktywne metabolity witaminy D, cytokiny/chemokiny i ich receptory oraz czynniki transkrypcyjne. W pracy przedstawiono współczesne poglądy na patogenezę hiperkalcemii, symptomatologię oraz aktualnie stosowane i pozostające w fazie badań metody jej leczenia.
 
REFERENCJE (56)
1.
Kokot F. Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa w stanach fizjologii i patologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, s. 129.
 
2.
Parfitt A.M. Equilibrium and disequilibrium hypercalcaemia: new light on an old concept. Metabolic Bone Dis. Rel. Res. 1979; 1: 279.
 
3.
Mundy G.R., Martin T.J. The hypercalcemia of malignancy: pathogenesis and 4. management. Metabolism 1982; 31: 1247–1277.
 
4.
Clines G.A., Guise T.A. Hypercalcaemia of malignancy and basic research on mechanisms responsible for osteolytic and osteoblastic metastasis to bone. Endocr. Relat. Cancer 2005; 12: 549–583.
 
5.
Tashjian A.H Jr, Wright D.R, Ivey J.L., Pont A. Calcitonin binding sites in bone: relationships to biological response and "escape". Recent Prog. Horm. Res. 1978; 34: 285–334.
 
6.
Gellert R. Hipo- i hiperkalcemia – patogeneza i problemy terapeutyczne. Forum Nefrol. 2011; 4: 373–382.
 
7.
Ralston S.H., Coleman R., Fraser W.D. i wsp. Medical management of hypercalcemia. Calcif. Tissue Int. 2004; 74: 1–11.
 
8.
Daisley H., Charles W.P. Hypercalcemia assosiated with Adult Cell Leukemia/Lymphoma. J. Natl. Med. Assoc. 1996; 88: 263–312.
 
9.
Carroll M.F., Schade D.S. A practical approach to hypercalcemia. Am. Fam. Phys. 2003; 67: 1959–1966.
 
10.
Farias M.L. Hypercalcemia of malignancy: clinical features, diagnosis and treatment. Arq Bras. Endocrinol. Metabol. 2005; 49: 816–824.
 
11.
Papadopolou E.C., Batzios S.P., Dimitriadou M., Perifanis V., Garipidou V. Multiple myeloma and bone disease: pathogenesis and current therapeutic approaches. Hippokratia 2010; 14: 76–81.
 
12.
Oyajobi B.O. Multiple myeloma/hypercalcemia. Arthritis Res. Ther. 2007; 9 (suppl 1): S4.
 
13.
Roodman G.D. Pathogenesis of myeloma bone disease. Leukemia 2009; 23: 435–441.
 
14.
Wawrocka-Pawlak M., Pawlak W.Z. Hiperkalcemia w chorobie nowotworowej – patofizjologia, diagnostyka, leczenie. Współcz. Onkol. 2003; 7: 482–496.
 
15.
Hjertner O., Torgersen M.L., Seidel C. i wsp. Hepatocyte growth factor (HGF) induces interleukin-11 secretion from osteoblasts: a possible role for HGF in myeloma-associated osteolytic bone disease. Blood 1999; 94: 3883–3888.
 
16.
Tricot G. New insights into role of microenvironment in multiple myeloma. Lancet 2000; 355(9200): 248–250.
 
17.
Merlini G., Fitzpatrick L.A., Siris E.S. i wsp. A human myeloma immunoglobulin G binding four moles of calcium associated with asymptomatic hypercalcemia. J. Clin. Immunol. 1984; 4: 185–196.
 
18.
Lyell V., Khatamzas E., Allai T. Severe hypercalcaemia and lymphoma in an HTLV-1 positive Jamaican woman: a case report. J. Med. Case Rep. 2007; 1: 56.
 
19.
Shu S.T., Martin C.K., Thudi N.K., Dirksen W.P. Rosol T.J. Osteolytic bone resorption in adult T-cell leukemia/lymphoma. Leukemia and Lymphoma 2010; 51: 702–714.
 
20.
Matsuoka M., Jeang K.T. Human T-Cell Leukemia Virus Type I at Age 25: A Progress Report. Cancer Res. 2005; 65: 4467.
 
21.
Nosaka K., Miyamoto T., Sakai T., Mitsuya H., Suda T., Matsuoka M. Mechanism of hypercalcemia in adult T-cell leukemia: overexpression of receptor activator of nuclear factor κB ligand on adult T-cell leukemia cells. Blood 2002; 99: 2634–2640.
 
22.
Senba M., Kawai K., Mori N. Pathogenesis of metastatic calcification and acute pancreatitis in Adult T-Cell Leukemia under hypercalcemic state. Leuk. Res. Treatment 2012; 2012: 128617.
 
23.
Kurosawa M., Iwasaki H. Megakaryoblastic transformation of polycythemia vera with hypercalcemia. Ann. Hematol. 2002; 81: 668–671.
 
24.
Vinti H., Taillan B., Pesce A., Michiels J.F., Bayle J., Cassuto J.P. Megakaryoblastic transformation of essential thrombocythemia, hypercalcemia and lytic bone lesions. Acta Haematol. 1990; 83: 53.
 
25.
Kounami S., Yoshiyama M., Nakayama K. i wsp. Severe hypercalcemia in a child with acute nonlymphocytic leukemia: the role of parathyroid hormone-related protein and proinflammatory cytokines. Acta Hematol. 2004; 112: 160–163.
 
26.
Lips P. Hypervitaminosis A and fractures. N. Engl. J. Med. 2003; 348: 347–349.
 
27.
Bennett M.T., Sirrs S., Yeung J.K., Smith C.A. Hypercalcemia due to all trans retinoic acid in the treatment of acute promyelocytic leukemia potentiated by voriconazole. Leuk. Lymphoma 2005; 46: 1829–1831.
 
28.
Cordoba R., Ramirez E., Lei S.H. i wsp. Hypercalcemia due to an interaction of all-trans retinoic acid (ATRA) and itraconazole therapy for acute promyelocytic leukemia successfully treated with zoledronic acid. Eur. J. Clin. Pharmacol. 2008; 64: 1031–1032.
 
29.
Nakahata T., Komiyama A. Hypercalcemia associated with all-trans-retinoic acid in the treatment of acute promyelocytic leukemia. Leuk. Res. 1993; 17: 441–443.
 
30.
Sharma N., Jain S., Kumari S., Varma S. Hypercalcaemia with radiographic abnormalities in chronic myeloid leukaemia. Postgrad. Med. J. 1998; 74: 301–303.
 
31.
Kwak H.S., Sohn M.H., Lim S.T., Kwak J.Y., Yim C.Y. Technetium-99m MDP bone scintigraphic findings of hypercalcemia in accelerated phase of chronic myelogenous leukemia. J. Korean Med. Sci. 2000; 15: 598–600.
 
32.
Noguchi M., Oshimi K. Extensive bone marrow necrosis and symptomatic hypercalcemia in B cell blastic transformation of chronic myeloid leukemia: report of a case and review of the literature. Acta Haematol. 2007; 118: 111–116.
 
33.
Seymour J.F., Grill V., Martin T.J., Lee N., Firkin F. Hypercalcemia in the blastic phase of chronic myeloid leukemia associated with elevated parathyroid hormone-related protein. Leukemia 1993; 7: 1672–1675.
 
34.
Majumdar G. Incidence and prognostic significance of hypercalcaemia in B-cell non-Hodgkin's lymphoma. J. Clin. Pathol. 2002; 55: 637–638.
 
35.
Seymour J. F., Gagel R. F. Calcitriol: the major humoral mediator of hypercalcemia in Hodgkin's disease and non-Hodgkin's lymphomas. Blood 1993; 82: 1383–1394.
 
36.
Matsuhashi Y., Tasaka T., Uehara E. i wsp. Diffuse large B-cell lymphoma presenting with hypercalcemia and multiple osteolysis. Leuk. Lymphoma 2004; 45: 397–400.
 
37.
Laforga J.B., Vierna J. Aranda F. I. Hypercalcaemia in Hodgkin's disease related to prostaglandin synthesis. J. Clin. Pathol. 1994; 47: 567–568.
 
38.
Ghazi A.A., Attarian H., Attarian S. i wsp. Hypercalcemia and huge splenomegaly presenting in an elderly patient with B-cell non-Hodgkin's lymphoma: a case report. J. Med. Case Reports 2010; 4: 330.
 
39.
Burney I.A., Nirmala V., Al- Moundhri M.S., Woodhouse N.J. Nodular lymphocyte predominant Hodgkin’s lymphoma presenting as severe hypercalcaemia: a case report. Sultan Qaboos Univ. Med. J. 2007; 7: 247–251.
 
40.
Littlewood T.J., Lydon A.P., Barton C.J. Hypercalcemia and osteolytic lesions associated with chronic lymphatic leukemia (CLL). J. Clin. Pathol. 1990; 43: 877.
 
41.
Macintyre E.A. Hypercalcaemia in chronic lymphatic leukaemia. Postgrad. Med. J. 1986; 62: 393–394.
 
42.
McMillan P., Mundy G., Mayer P. Hypercalcaemia and osteolytic bone lesions in chronic lymphocytic leukaemia. Br. Med. J. 1980; 25; 281: 1107.
 
43.
Beaudreuil J., Lortholary O., Martin A. i wsp. Hypercalcemia may indicate Richter’s syndrome. Am. Cancer 1997; 6: 1211–1215.
 
44.
Soni P.N. Hypercalcaemia and multiple osteolytic lesions in childhood acute lymphoblastic leukaemia. Postgrad. Med. J. 1993; 69: 483–485.
 
45.
Laffan M.A., Talavera J.G., Catovsky D. Hypercalcaemia in T cell acute lymphoblastic leukaemia: report of two cases. J. Clin. Pathol. 1986; 39: 1143–1146.
 
46.
Makras P., Papapoulos S. Medical treatment of hypercalcaemia. Hormones 2009; 8: 83–95.
 
47.
Kovacs C.S., MacDonald S.M., Chik C.L., Bruera E. Hypercalcemia of malignancy in the palliative care patient: a treatment strategy. J. Pain. Symptom. Manage 1995; 10: 224–232.
 
48.
Lumachi F., Brunello A., Roma A. Medical treatment of malignancy-associated hypercalcemia. Curr. Med. Chem. 2008; 15: 415–421.
 
49.
Czyż J. Warzocha K. Szpiczak plazmocytowy – zasady postępowania w Instytucie Hematologii i Transplantologii. Hematologia 2012; 3: 255–266.
 
50.
Tamburelli F.C., Proietti L., Scaramuzzo L., De Stefano V., Logroscino1 C.A. Bisphosphonate therapy in multiple myeloma in preventing vertebral collapses: preliminary report. Eur. Spine J. 2012; 21(Suppl 1): 141–145.
 
51.
Pozzi S., Raje N. The Role of bisphosphonates in multiple myeloma: mechanisms, side effects, and the future. Oncologist 2011; 16: 651–662.
 
52.
Ralston S.H., Coleman R., Fraser W.D. i wsp. Medical management of hypercalcemia. Calcif Tissue Int. 2004; 74: 1–11.
 
53.
Bilezikian J.P. Management of acute hypercalcemia. N. Engl. J. Med. 1992; 326: 1196–1203.
 
54.
Garcia-Gomez A., Ocio E.M., Crusoe E. i wsp. Dasatinib as a bone-modifying agent: anabolic and anti-resorptive effects. PLoS One 2012; 7: e34914.
 
55.
Body J., Facon T., Coleman R. i wsp. A study of the biological receptor activator of nuclear factor-kappaB ligand inhibitor, denosumab, in patients with multiple myeloma or bone metastases from breast cancer. Clin. Cancer Res. 2006; 12: 1221–1228.
 
56.
Lacy M.Q., Alsina M., Fonseca R. Pharmacokinetic and pharmacodynamic study of the antiinsulinlike growth factor type 1 receptor monoclonal antibody in patients with multiple myeloma. J. Clin. Oncol. 2008; 26: 3196–3203.
 
eISSN:1734-025X
Journals System - logo
Scroll to top