Bieżący numer
O czasopiśmie
Rada Naukowa
Kolegium Redakcyjne
Polityka prawno-archiwizacyjna
Kodeks etyki publikacyjnej
Wydawca
Informacja o przetwarzaniu danych osobowych w ramach plików cookies oraz subskrypcji newslettera
Archiwum
Dla autorów
Dla recenzentów
Kontakt
Recenzenci
Recenzenci rocznika 2023
Recenzenci rocznika 2022
Recenzenci rocznika 2021
Recenzenci rocznika 2020
Recenzenci rocznika 2019
Recenzenci rocznika 2018
Recenzenci rocznika 2017
Recenzenci rocznika 2016
Recenzenci rocznika 2015
Recenzenci rocznika 2014
Recenzenci rocznika 2013
Recenzenci rocznika 2012
Polecamy
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Sklep Wydawnictw SUM
Biblioteka Główna SUM
Polityka prywatności
Deklaracja dostępności
Recenzenci
Recenzenci rocznika 2023
Recenzenci rocznika 2022
Recenzenci rocznika 2021
Recenzenci rocznika 2020
Recenzenci rocznika 2019
Recenzenci rocznika 2018
Recenzenci rocznika 2017
Recenzenci rocznika 2016
Recenzenci rocznika 2015
Recenzenci rocznika 2014
Recenzenci rocznika 2013
Recenzenci rocznika 2012
Potencjał e- i m-zdrowia oraz sprofilowanego do potrzeb i oczekiwań płci podejścia w bardziej efektywnej edukacji zdrowotnej i prewencji
chorób sercowo-naczyniowych u kobiet
1
Silesian Center for Heart Diseases in Zabrze, Poland
2
Silesian Park of Medical Technology Kardio-Med Silesia, Zabrze, Poland
3
Department of Internal Medicine, School of Public Health in Bytom, Medical University of Silesia, Katowice, Poland
Autor do korespondencji
Joanna Małgorzata Zembala-John
Silesian Center for Heart Diseases in Zabrze, ul. M. Curie-Skłodowskiej 9, 41-800 Zabrze, Poland
Silesian Center for Heart Diseases in Zabrze, ul. M. Curie-Skłodowskiej 9, 41-800 Zabrze, Poland
Ann. Acad. Med. Siles. 2018;72:184-192
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Choroby sercowo-naczyniowe (ChSN) stanowią najczęstszą przyczynę zgonów na świecie. Tylko w roku 2012 z powodu ChSN zmarło 17,5 miliona osób. Mimo że problem ten dotyczy przedstawicieli obu płci, każdego roku więcej kobiet umiera z powodu chorób układu krążenia. Śmiertelność z powodu ChSN w tej grupie jest wyższa niż z powodu nowotworów, gruźlicy, HIV/AIDS i malarii łącznie. Symptomatyka i przebieg ChSN u mężczyzn i kobiet są często odmienne, w przypadku kobiet objawy są często mniej charakterystyczne i w związku z tym trudniejsze do wczesnego rozpoznania i leczenia. Poziom wiedzy i świadomości na temat specyfiki ChSN u kobiet w Polsce jest wciąż ograniczony i często trudno dostępny – zwłaszcza wśród samych zainteresowanych.
Wprowadzenie nowego modelu edukacji i prewencji, skierowanego wyłącznie do kobiet, skrojonego do ich potrzeb: biologicznych, medycznych, technologicznych, estetycznych, uwzględniającego społeczno-kulturowe uwarunkowania i oczekiwania może stanowić wartościową i bardziej skuteczną strategię prewencji ChSN w tej populacji.
Ponadto wykorzystanie w tym modelu nowych technologii, w tym narzędzi e- oraz m-zdrowia, bardziej dopasowanych do mobilnego stylu i tempa życia współczesnej kobiety, w profilaktyce ChSN mogłoby przyczynić się do zwiększenia wiedzy i świadomości na temat kobiecego profilu ChSN, poprawy sytuacji zdrowotnej kobiet w Polsce, a tym samym do redukcji medyczno-ekonomicznego i społecznego ciężaru ChSN w tej populacji.
REFERENCJE (62)
1.
Global Status Report on non-communicable diseases; World Heart Organization; Geneva 2014: 9.
2.
Nicholas M., Townsend N., Scarborough P., Rayner M. Cardiovascular disease in Europe 2014: epidemiological update. Eur Heart J. 2014; 35(42): 2950–2959, doi: 10.1093/eurheartj/ehu299.
3.
The burden of cardiovascular disease and diabetes. W: OECD (2015), Cardiovascular Disease and Diabetes: Policies for Better Health and Quality of Care. OECD Health Policy Studies, OECD Publishing, Paris 2015: 31–49, doi: 10.1787/9789264233010-en.
4.
Oficjalna strona Eurostat – Statistics Explained. Eurostat – Statistics Explained > Causes of death statistics. http://ec.europa.eu/eurostat/s... [dostęp: 10.05.2017].
5.
Wilkins E., Wilson L., Wickramasinghe K., Bhatnagar P., Leal J., Luengo-Fernandez R., Burns R., Rayner M., Townsend N. European Cardiovascular Disease Statistics 2017. European Heart Network, Brussels 2017: 7–8.
6.
Mendis S., Puska P., Norrving B. Evidence for prevention of heart attack and stroke. W: Global Atlas on Cardiovascular Disease Prevention and Control. World Health Organization (in collaboration with the World Heart Federation and World Stroke Organization), Geneva 2011: 16–18.
7.
Smith S.C. Jr., Collins A., Ferrari R., Holmes D.R. Jr, Logstrup S., McGhie D.V., Ralston J., Sacco R.L., Stam H., Taubert K., Wood D.A., Zoghbi W.A. Our time: a call to save preventable death from cardiovascular disease (heart disease and stroke). J. Am. Coll. Cardiol. 2012; 60(22): 2343–2348, doi: 10.1016/j.jacc.2012.08.962.
8.
Anand S. A commitment to curbing the pandemic of cardiovascular diseases. Lancet. 2000; 356 (9226): 347, doi: 10.1016/S0140-6736(05)73636-9.
9.
Chockalingam A., Balaguer-Vintro I., Achutti A., de Luna A.B., Chalmers J., Farinaro E., Lauzon R., Martin I., Papp J.G., Postiglione A., Reddy K.S., Tse T.F. The World Heart Federation's white book: impending global pandemic of cardiovascular diseases: challenges and opportunities for the prevention and control of cardiovascular diseases in developing countries and economies in transition. Can. J. Cardiol. 2000; 16(2): 227–229.
10.
Cierniak-Piotrowska M., Marciniak G., Stańczak J. Statystyka zgonów i umieralności z powodu chorób układu krążenia. W: Strzelecki Z., Szymborski J. (red). Zachorowalność i umieralność na choroby układu krążenia a sytuacja demograficzna Polski. Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2015: 46–80.
11.
Czarnecka D. Choroby układu krążenia u kobiet. W: Ostrowska A. (red.). Zdrowie i jego zagrożenia. Raport Polki 2013. Fundacja MSD dla zdrowia kobiet, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2014: 26–31.
12.
Oficjalna strona Eurostatu – Statistics Explained. Eurostat – Statistics Explained > Causes of death statistics > Figure 4: Deaths from ischemic heart. Disease – standardised death rate, 2014 (per 100.000 inhabitants). http:// ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php/File:Deaths_from_ischaemic_heart_diseases__standardised_death_rate,_2014_(per_100_000_inhabitants)_YB17.png [dostęp: 22.05.2017].
13.
Oficjalna strona World Heart Federation. World Heart Federation > Resources for Women. Hypertension. https://www.world-heart-federa... [dostęp: 22.05.2017].
14.
Gholizadeh L, Davidson P. More similarities than differences: an international comparison of CVD mortality and risk factors in women. Health Care Women Int. 2008; 29(1): 3–22, doi: 10.1080/07399330701723756.
15.
Mehta L.S., Beckie T.M., DeVon H.A., Grines C.L., Krumholz H.M., Johnson M.N., Lindley K.J., Vaccarino V., Wang T.Y., Watson K.E., Wenger N.K. Acute Myocardial Infarction in Women. A Scientific Statement From the American Heart Association. Circulation 2016; 133(9): 916–947, doi: 10.1161/CIR.0000000000000351.
16.
Oficjalna strona World Heart Federation. World Heart Federation > Women and CVD – facts and tips. https://www.world-heart-federa... [dostęp: 09.10.2017].
17.
Kornacewicz-Jach Z., Olszowska M., Kopeć G. et al. Wytyczne Polskiego Forum Profilaktyki dotyczące profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych u kobiet. Oficjalna strona Polskiego Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia: http://www.pfp.edu.pl/wytyczne... [dostęp: 10.2017].
18.
Sallam T., Watson K.E. Predictors of cardiovascular risk in women. Women’s Health 2013; 9(5): 491–498, doi: 10.2217/whe.13.44.
19.
Czarnecka D., Jankowski P. Choroby układu krążenia. W: Ostrowska A. (red.). Raport Polki 50+. Zdrowie i jego zagrożenia. Fundacja MSD dla Zdrowia Kobiet, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2015: 25–29.
20.
Lerner D.J., Kannel W.B. Patterns of coronary heart disease morbidity and mortality in the sexes: a 26-year follow-up of the Framingham population. Am. Heart J. 1986. Feb; 111(2): 383–390.
21.
Johnston N., Schenck-Gustafsson K., Lagerqvist B. Are we using cardiovascular medications and coronary angiography appropriately in men and women with chest pain? Eur. Heart J. 2011; 32: 1331–1336, doi: 10.1093/eurheartj/ehr009.
22.
Rosenfeld A.G. Treatment-Seeking Delay Among Women With Acute Myocardial Infarction: Decision Trajectories and Their Predictors. Nurs. Res. 2004; 53(4): 225–236.
23.
Nguyen H.L., Gore J.M., Saczynski J.S., Yarzebski J., Reed G., Spencer F.A., Goldberg R.J. Age and sex differences and 20-year trends (1986 to 2005) in prehospital delay in patients hospitalized with acute myocardial infarction. Circ. Cardiovasc. Qual. Outcomes 2010; 3(6): 590–598, doi: 10.1161/CIRCOUTCOMES.110.957878.
24.
Janion M., Janion-Sadowska A. Odrębności leczenia choroby niedokrwiennej serca u kobiet. Kardiol. Dypl. 2012; 11(11): 6–11.
25.
Ahmed B., Dauerman HL. Women, bleeding, and coronary intervention. Circulation 2013; 127: 641–649, doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.112.108290.
26.
Krzeminska-Pakuła M. Czy płeć żeńska jest czynnikiem ryzyka w ostrych zespołach wieńcowych? Kardiol. Pol. 2011; 69(8): 793–794.
27.
Mosca L., Manson J.E., Sutherland S.E., Langer R.D., Manolio T., Barrett-Connor E. Cardiovascular disease in women. A statement for healthcare professionals from the American Heart Association. Circulation 1997; 96(7): 2468–2482, doi: 10.1161/01.CIR.96.7.2468.
28.
McSweeney J.C., Rosenfeld A.G., Abel W.M., Braun L.T., Burke L.E., Daugherty S.L., Fletcher G.F., Gulati M., Mehta L.S., Pettey C., Reckelhoff J.F. Preventing and Experiencing Ischemic Heart Disease as a Woman: State of the Science: A Statement for Healthcare Professionals from the American Heart Association. Circulation 2016; 133(13): 1302–1331, doi: 10.1161/CIR.0000000000000381.
29.
Möller-Leimkühler A.M. Gender differences in cardiovascular disease and comorbid depression. Dialogues Clin. Neurosci. 2007; 9(1): 71–83.
30.
Appelman Y., van Rijn B.B., Ten Haaf M.E., Boersma E., Peters S.A. Sex differences in cardiovascular risk factors and disease prevention. Atherosclerosis 2015; 241(1): 211–218, doi: 10.1016/j.atherosclerosis.2015.01.027.
31.
Farley T.M., Meirik O., Chang C.L., Poulter N.R. Combined oral contraceptives, smoking, and cardiovascular risk. J. Epidemiol. Community Health 1998; 52(12): 775–785.
32.
Zdrowie i zachowania zdrowotne mieszkańców Polski w świetle Europejskiego Ankietowego Badania Zdrowia (EHIS) 2014. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2015:5. https://stat.gov.pl/obszary-te... [dostęp: 04.2017].
33.
Kośmicki M. Choroba niedokrwienna serca u kobiet – problemy diagnostyki i terapii. Przew. Lek. 2001; 4(11): 16–30.
34.
Piepoli M.F., Hoes A.W., Agewall S., Albus C., Brotons C., Catapano A.L., Cooney M.T., Corrà U., Cosyns B., Deaton C., Graham I. et al. 2016 European Guidelines on cardiovascular prevention in clinical practice: the Sixths Joint Task Force of the European Society of Cardiology and Other Societies on Cardiovascular Disease Prevention in Clinical Practice (constituted by representatives of 10 societies and by invited experts). Developed with the special contribution of the European Association for Cardiovascular Prevention and Rehabilitation (EACPR). Eur. Heart J. 2016; 37(29): 2315–2381, doi: 10.1093/eurheartj/ehw106.
35.
Bellamy L., Casas J.P., Hingorani A.D., Williams D.J. Pre-eclampsia and risk of cardiovascular disease and cancer in later life: systematic review and meta-analysis. BMJ 2007; 335: 974.
36.
Klenk J., Keil U., Jaensch A., Christiansen M.C., Nagel G. Changes in life expectancy 1950–2010: contributions from age- and disease-specific mortality in selected countries. Popul. Health Metr. 2016; 14: 20, doi: 10.1186/s12963-016-0089-X.
37.
Oficjalna strona World Health Organization. World Health Organization > Data > Global Health Observatory Data > GHO themes: SDG health and health related target indicators: Mortality and global health estimates > Life expectancy at birth. http://www.who.int/gho/mortali... [dostęp: 09.10.2017].
38.
World Population Aging. United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division. ST/SEA/SER.A/348. New York 2013: 31–33. http://www.un.org/en/developme... [dostęp: 22.05.2017].
39.
Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014–2050. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2014.
40.
Oficjalna strona Eurostat – Statistics Explained. Eurostat > Statistics Explained > Mortality and life expectancy statistics http://ec.europa.eu/euro-stat/... [dostęp: 20.04.2017].
41.
Trwanie życia w 2015 r. Informacje i opracowania statystyczne. Główny Urząd Statystyczny, Departament Warszawa 2016: 15–33. https://stat.gov.pl/obszary-te... [dostęp: 12.2016].
42.
Wojtyniak B., Stokwiszewski J., Goryński P., Zdrojewski T. Długość życia i umieralność ludności Polski. W: Wojtyniak B., Goryński P. (red.). Sytuacja zdrowotna w Polsce i jej uwarunkowania. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny. Warszawa 2016: 49–134.
43.
Oficjalna strona Eurostatu – European Commission. Eurostat > Products datasets > Healthy life years and life expectancy at birth, by sex. http://epp.eurostat.ec.europa.... [dostęp: 09.05.2017].
44.
Ostrowska A. Polki 2013 – zdrowie i położenie społeczne. W: Ostrowska A. (red.). Zdrowie i jego zagrożenia. Raport Polki 2013. Fundacja MSD dla zdrowia kobiet, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2014: 9–13.
45.
Kornacewicz-Jach Z., Kossuth I., Czechowska M. W kolorze serca. Go red for women. Przegląd Menopauzalny 2006; 3: 142–147.
46.
Oficjalna strona Go Red for Women. Go Red for Women > Get involved. https://www.goredforwomen.org/... [dostęp: 20.09.2017].
47.
Global diffusion of eHealth: Making universal health coverage achieve-able. Report of the third global survey on eHealth. Global Observatory for eHealth; World Health Organization, Geneva 2016: 11–25; 27–53. http://apps.who.int/iris/bitst... [dostęp: 20.10.2017].
48.
Zielona Księga w sprawie mobilnego zdrowia („mHealth”). COM(2014)219 final. Komisja Europejska, Bruksela 2014: 3–7. http://ec.europa.eu/transpa-re... [dostęp: 10.05.2017].
49.
Davey S., Davey A., Singh J.V. Mobile-Health Approach: A Critical Look on Its Capacity to Augment Health System of Developing Countries. Indian J. Community Med. 2014; 39(3): 178–182, doi: 10.4103/0970-0218.137160.
50.
2015 Global health care sector outlook. Common goals, competing priorities. Deloitte, 2015: 12. https://www2.deloitte.com/cont... [dostęp: 20.07.2017].
51.
Taylor K. Connected health: how digital technology is transforming health and social care. The Deloitte Centre for Health Solutions, London 2015; 14–15, 18–22. https://www2.deloitte.com/cont... [dostęp: 10.10.2017].
52.
mHealth. W: From innovation to implementation. eHealth in the WHO European Region. World Health Organization, Copenhagen 2016: 40–51.
53.
mHealth devices and services – analysis Global mHealth devices and services market 2016–2022. Zion Market Research. Deerfield Beach 2016: 25–27.
54.
mHealth App Developer Economics 2016. The current status and trends of the mHealth app market. Research2Guidance, Berlin 2016: 12–15. https://research2guidance.com/... [dostęp: 10.2017].
55.
Oficjalna strona Statista – The Statistics Portal. Smartphone users worldwide 2014–2020. https://www.statista.com/stati... [dostęp: 20.09.2017].
56.
Olok G.T., Yagos W.O., Ovuga E. Knowledge and attitudes of doctors towards e-health use in healthcare delivery in government and private hospitals in Northern Uganda: a cross-sectional study. BMC Med. Inform. Decis. Mak. 2015; 15: 87, doi:10.1186/s12911-015-0209-8.
57.
Beratarrechea A., Lee A.G., Willner J.M., Jahangir E., Ciapponi A., Rubinstein A. The Impact of Mobile Health Interventions on Chronic Disease Outcomes in Developing Countries: A Systematic Review. Telemed. J. E Health 2014; 20(1): 75–82, doi: 10.1089/tmj.2012.0328.
58.
Socio-economic impact of mHealth. An assessment report for European Union. GSMA. PWC 2013; 4–5, 8–13.
59.
European Public Health Alliance Briefing on mobile Health (mHealth). European Public Health Alliance. Brussels 2013: 12–15.
60.
Problemy. W: Zielona Księga w sprawie mobilnego zdrowia („mHealth”). COM(2014)219 final. Komisja Europejska, Bruksela 2014: 8–20.
61.
Mobile medical application. Guidance for Industry, Food and Drug Administration Staff. U.S. Department of Health and Human Services Food and Drug Administration, Center for Devices and Radiological Health, Center for Biologics Evaluation and Research. Feb. 9, 2015: 4–18.
62.
mHealth – New horizons for health through mobile technologies. Global Observatory for eHealth series – Volume 3: 1–7.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 1734-025X |
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, jako Operator Serwisu annales.sum.edu.pl, przetwarza dane osobowe zbierane podczas odwiedzania Serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o Użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje, zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka), a także poprzez gromadzenie logów serwera www, będącego w posiadaniu Operatora Serwisu. Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności.
Możesz wyrazić zgodę na przetwarzanie danych w tych celach, odmówić zgody lub uzyskać dostęp do bardziej szczegółowych informacji.
Możesz wyrazić zgodę na przetwarzanie danych w tych celach, odmówić zgody lub uzyskać dostęp do bardziej szczegółowych informacji.
