Pozytywne zachowania zdrowotne studentów lubelskich uczelni i ich wybrane uwarunkowania
Więcej
Ukryj
1
Derartment of Family Medicine and Community Nursing, Faculty of Health Sciences, Medical University of Lublin
2
Urology Department, Independent Public Provincial Hospital John of Godin Lublin
3
Department of Oncology, Chair of Oncology and Environmental Health, Faculty of Health Sciences, Medical University of Lublin
Autor do korespondencji
Grzegorz Józef Nowicki
Zakład Medycyny Rodzinnej i Pielęgniarstwa Środowiskowego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, ul. Staszica 4–6, 20-081 Lublin
Ann. Acad. Med. Siles. 2020;74:137-148
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wstęp:
Zgodnie ze współczesną wiedzą wyróżniamy wiele czynników warunkujących zdrowie człowieka. Wśród nich najważniejszy to styl życia. W okresie nauki na uczelni wyższej podejmowane są pierwsze samodzielne próby i decyzje, nie tylko te związane z wyborami życiowymi, ale także decyzje związane z zachowaniami zdrowotnymi, które będą miały konsekwencję w dorosłym życiu. Celem pracy była ocena pozytywnych zachowań zdrowotnych wśród studentów lubelskich uczelni oraz ich wybranych uwarunkowań.
Materiał i metody:
Badania przeprowadzono metodą PAPI w okresie od marca do maja 2017 roku wśród 410 studentów płci męskiej. W badaniach wykorzystano Skalę Pozytywnych Zachowań Zdrowotnych dla dorosłych (SPZZ) oraz pytania metryczkowe. Wyniki badań poddano analizie statystycznej.
Wyniki:
Uzyskane wyniki badań wśród studentów ocenione na podstawie SPZZ pozwalają stwierdzić, że ankietowani uzyskali najwyższy wynik w subskali IV „Zachowanie bezpieczeństwa” (2,46 ± 0,59), następnie w subskali III „Sen, odpoczynek i zdrowie psychiczne” (1,67 ± 0,53). Najniżej oceniono subskalę I „Żywienie” (1,28 ± 0,52). Przeprowadzona analiza statystyczna wykazała, że wiek, miejsce stałego zamieszkania, miejsce zamieszkania podczas studiów, kierunek studiów, występowanie nowotworów w rodzinie oraz samoocena stanu zdrowia determinują ocenę pozytywnych zachowań zdrowotnych (p < 0,05).
Wnioski:
Ranking pozytywnych zachowań zdrowotnych wśród studentów płci męskiej lubelskich uczelni kształtuje się następująco: „Zachowanie bezpieczeństwa”, „Sen, odpoczynek i zdrowie psychiczne”, „Aktywność fizyczna”, „Dbałość o ciało” oraz „Żywienie”.
REFERENCJE (30)
1.
Woynarowska B. Jak tworzymy szkołę promującą zdrowie. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 1995.
2.
Wojciechowska K. Nauczyciel przewodnikiem w procesie promowania zdrowia w szkole. Roczniki Pedagogiczne 2014; 6(42): 127–141.
3.
Krzych Ł. Analiza stylu życia studentów Śląskiej Akademii Medycznej. Zdr. Publ. 2004; 114(1): 67–70.
4.
Karski J.B. Praktyka i teoria promocji zdrowia. CeDeWu. Warszawa 2003.
5.
Gorbaniuk J., Chuchra A. Preferencje żywieniowe kobiet i mężczyzn aktywnych zawodowo. Roczniki Teologiczne 2017; 64(10): 159–172.
6.
Łaszek M., Nowacka E., Szatko F. Negatywne wzorce zachowań studentów. Część I. Konsumpcja alkoholu i stosowanie substancji psychoaktywnych. Probl. Hig. Epidemiol. 2011; 92(1): 114–119.
7.
Polak M., Stokwiszewski J., Waśniowska A., Piotrowski W., Zdrojewski T., Drygas W., Wojtyniak B., Jankowski P., Pająk A. Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego za pomocą funkcji SCORE w odniesieniu do ryzyka określonego na podstawie umieralności z powodu chorób układu krążenia w Polsce. Zdr. Publ. Zarz. 2015; 13(4): 328–336, doi: 10.4467/20842627OZ.15.034.5461.
8.
Królikowska S. Nierówności w stanie zdrowia między kobietami a mężczyznami w kontekście płci biologicznej oraz społeczno-kulturowej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica. 2011; 39: 33–52.
9.
Cienciara D. Płeć kulturowa jako determinant zdrowia mężczyzn. Zdr. Publ. Zarz. 2015; 13(4): 347–359, do: 10.4467/20842627OZ.15.036.5463.
10.
Dobson A. J. An Introduction to Generalized Linear Models. Chapman and Hall, London, New York 1990.
11.
Woynarowska-Sołdan M., Węziak-Białowolska D. Analiza psychometryczna Skali Pozytywnych Zachowań Zdrowotnych dla dorosłych. Probl. Hig. Epidemiol. 2012; 93(2): 369–376.
12.
Gronowska-Senger A. Żywienie, styl życia a zdrowie Polaków. Żyw. Człow. Metab. 2007; 34(1/2): 12–21.
13.
Kubińska Z., Bergier B. Dbałość o zdrowie w opinii studentów wychowania fizycznego i zdrowia publicznego z uczelni w Białej Podlaskiej. Med. Og. Nauk Zdr. 2013; 19(3): 251–254.
14.
Sochocka L., Wojtyłko A. Aktywność fizyczna studentów studiów stacjonarnych kierunków medycznych i niemedycznych. Med. Śr. 2013; 16(2): 53–58.
15.
Baran A., Stocka A. Kierunek studiów jako wyznacznik zachowań zdrowotnych. Prz. Med. Uniw. Rzesz. Inst. Leków 2008; 4: 326–331.
16.
Zalewska-Puchała J., Majda A., Korzonek R. Zachowania zdrowotne i poczucie własnej skuteczności studentów w utrzymaniu zdrowia. Probl. Pielęg. 2013; 21(4): 504–511.
17.
Randak-Jezierska M. Świadomość, odpowiedzialność, dostrzeganie wzajemnych powiązań jako gwarancja bezpieczeństwa na drodze dla kierowcy i jego pasażerów. Logika-Nauka 2011; 3: 2275–2290.
18.
Kostecka A. Niektóre zachowania zdrowotne studentów a ich masa ciała. Medical and Biological Sciences 2007; 21(3): 53–58.
19.
Sykut A., Ślusarska B., Jędrzejkiewicz B., Nowicki G. Zaburzenia snu jako powszechny problem społeczny – wybrane uwarunkowania i konsekwencje zdrowotne. Pielęg. XXI w. 2017; 16(2): 53–57, do: 10.1515/pielxxiw-2017-0019.
20.
Kapała A. Zaburzenia snu w kontekście przemian cywilizacyjnych. Sztuka Leczenia 2014; 29(3–4): 35–44.
21.
Górska-Kłęk L., Mełeszko K, Boerner E. Prozdrowotne elementy stylu życia studentów Akademii Wychowania Fizycznego i Uniwersytetu Ekonomicznego. Acta Bio-Optica et Informatica Medica 2011; 17(4): 268–270.
22.
Błońska B.K., Gotlib J. Występowanie zaburzeń snu wśród studentów. Prz. Med. Uniw. Rzesz. Inst. Leków 2012; 4: 485–497.
23.
Białkowska J., Mroczkowska D., Zomkowska E., Rakowska A. Ocena zdrowia psychicznego studentów na podstawie Skróconego Kwestionariusza Zdrowia Pacjenta. Hygeia Public Health 2014; 49(2): 365–369.
24.
Dębski M. Stan aktywności fizycznej studentów. Pol. Prz. Nauk Zdr. 2014; 2(39): 138–142.
25.
Siwiński W., Rasińska R. Aktywność fizyczna jako zasadniczy cel stylu życia i zdrowia człowieka. Pielęg. Pol. 2015; 2(56): 181–188.
26.
Majda A., Zalewska-Puchała J., Bodys-Cupak I., Czubak-Lewandowska E. Stan higieny jamy ustnej i stomatologiczne zachowania zdrowotne studentów kierunków medycznych. Probl. Hig. Epidemiol. 2014; 95(4): 895–900.
27.
Kleszczewska E., Kleszczewski T., Łogwiniuk K., Szpakow A., Boyko O. Stosunek do badań profilaktycznych studentów z wybranych uczelni wyższych z Suwałk, Grodna i Lwowa. Część I. Choroba niedokrwienna serca. Hygeia Public Health. 2014; 49(3): 458–465.
28.
Kleszczewska E., Kleszczewski T., Łogwiniuk K., Szpakow A., Boyko O. Stosunek do badań profilaktycznych studentów z wybranych uczelni wyższych z Suwałk, Grodna i Lwowa. Część II. Cukrzyca a zdrowy styl życia. Hygeia Public Health. 2014; 49(3): 466–471.
29.
Piasecka H., Ślusarska B., Nowicki G. Zdrowie jako wartość wśród młodzieży studenckiej w uwarunkowaniach społeczno-demograficznych i ocena żywienia badanej grupy. Pielęg. Pol. 2015; 2(56): 127–134.
30.
Walentukiewicz A., Łysak A., Wilk B. Ocena sposobu żywienia studentów w kontekście profilaktyki chorób cywilizacyjnych. Probl. Hig. Epidemiol. 2014; 95(3): 772–777.