Wstęp:
Stosowanie używek oraz bierny sposób spędzania czasu wolnego to najczęściej spotykane zachowania antyzdrowotne nie tylko w środowisku młodzieży. Celem badania była analiza wybranych zachowań zdrowotnych gimnazjalistów, identyfi kacja różnic w występowaniu tych zachowań między młodzieżą zamieszkałą na wsi i w mieście oraz odpowiedź na pytanie, które z czynników socjologicznych determinują występowanie analizowanych zachowań.

Materiał i metody:
Materiał badawczy stanowiło 167 uczniów w wieku 13–14 lat, uczęszczających do szkół gimnazjalnych w Tarnowskich Górach i w Boronowie. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz wywiadu. I część zawierała pytania dotyczące statusu społeczno-ekonomicznego ankietowanych, kolejne części dotyczyły występowania wśród młodzieży wybranych zachowań, tj. zażywania narkotyków oraz sposobu spędzania wolnego czasu.

Wyniki:
W badanej grupie gimnazjalistów do zażywania narkotyków przyznało się 10% ankietowanych. Narkotyki zażywa porównywalny odsetek dziewcząt i chłopców zamieszkałych na wsi, natomiast w mieście narkotyki zażywa więcej chłopców niż dziewcząt. Spotkania ze znajomymi oraz oglądanie telewizji są najczęściej wymienianą formą spędzania wolnego czasu wśród uczniów zamieszkałych w mieście. Z kolei największy odsetek z grupy zamieszkałych na wsi uczniów spędza czas wolny przed komputerem oraz spotyka się ze znajomymi.

Wnioski:
Stwierdzono, że wśród ankietowanych uczniów znalazła się grupa używająca substancji psychoaktywnych. Spędzanie czasu wolnego w sposób bierny jest zjawiskiem powszechnym w środowisku badanej młodzieży, przy czym zaobserwowano różnice w występowaniu analizowanych zachowań między uczniami ze środowiska wiejskiego i miejskiego. Czynnikami determinującymi występowanie omawianych zachowań są struktura rodziny oraz poziom wykształcenia ojca.